Американските најави за воведување дополнителна царина од 25 отсто за увоз на стоки од Европската унија би можеле да ги влошат прогнозите за економски раст во земјите од Централна Европа и дополнително да ги оптоварат овие земји кои и онака се соочуваат со големи фискални предизвици, велат аналитичарите на агенцијата S&P Global Ratings.
Американскиот претседател Трамп минатата недела објави дека неговата влада „наскоро“ ќе воведе царини за европските производи, додавајќи дека Европската унија е создадена за да ја „измами“ Америка. Откако Трамп дојде на власт во јануари, Европската комисија инсистираше да реагира „одлучно и веднаш“ против американските бариери за слободната трговија. Претходно објавените тарифи за стоки од Канада и Мексико треба да стапат на сила во вторник, освен ако има дополнителни одложувања.
На прашањето на Ројтерс за ефектот на американските царини, S&P Global рече дека, и покрај тоа што Централна и Источна Европа имаат релативно мала трговска изложеност на американските царини, новите бариери може индиректно да влијаат на регионот поради последиците за германскиот автомобилски сектор.
„Ова особено се однесува на Чешка, Унгарија, Словачка, Словенија и Романија“, се вели во соопштението на аналитичарите, додавајќи дека извозот на машини и транспортна опрема во Германија претставува повеќе од 10 отсто од вкупниот извоз на овие земји.
Земјите од Централна Европа се меѓу земјите на Европската унија кои најмногу се потпираат на надворешната трговија и имаат голем удел во извозот како удел во вкупното производство – во опсег од 92 проценти во Словачка до 69 проценти во Чешка, според податоците на Евростат за 2023 година. Само Романија, со 39 отсто, бележи удел понизок од просекот на ЕУ.
Полска, најголемата економија во Централна Европа, е помалку изложена на флуктуации во Западна Европа поради нејзината помала зависност од извозот на автомобили, големиот домашен пазар и повлекувањето на милијарди евра од европските фондови за обновување. И унгарската форинта и чешката круна паднаа во вредност по објавувањето на тарифите во петокот. Падна и полската злота, од десетгодишното рекордно ниво.
Аналитичарот на Capital Economics, Николас Фар, вели дека најавените американски тарифи за европските стоки би можеле последователно да го намалат растот на БДП во просек за околу 0,5 отсто во Централна Европа – нешто повеќе отколку што се мислеше претходно кога предложените мерки беа поблаги.
Овој ефект може да го забави економското закрепнување во европскиот регион, каде што растот нагло забави поради високата инфлација по руската инвазија на Украина на почетокот на 2022 година. А за тоа придонесе и стагнацијата на нивниот главен трговски партнер, Германија.
Сепак, аналитичарите на S&P Global предвидуваат дека уште поголем ефект врз растот во Централна Европа може да биде падот на кинеската побарувачка за германски автомобили. За големите компании како Фолксваген, Мерцедес и БМВ, кинескиот пазар сочинува околу една третина од нивната вкупна продажба, во споредба со само 10-15 отсто од нивната продажба во САД.
„Послабиот раст во земјите од Централна и Источна Европа може дополнително да ги влоши веќе постоечките фискални предизвици со кои се соочуваат, што долго време го истакнуваме како еден од клучните ризици во регионот“, се наведува во извештајот.
Во јуни минатата година, Европската комисија покрена дисциплинска мерка за прекумерен дефицит против седум членки на Европската унија поради прекумерни дефицити минатата година – меѓу нив Унгарија, Полска и Словачка (другите четири се Франција, Италија, Малта и Белгија). Во исто време, Романија има најголем буџетски дефицит во целата Европска унија.
