Производителите на лекови бараат од американската влада на Доналд Трамп и претставниците на Европската унија да ги исклучат медицинските производи од ескалацијата на трансатлантската трговска војна и новите царини, плашејќи се дека може да има нагло зголемување на цените на лековите произведени во Европа на американскиот пазар, од данскиот лек за слабеење Wegovy на данскиот Novo Nordisk до лекот за имунотерапија Keytruda, произведен од Merck.
Во контакти со американски официјални лица, луѓе од фармацевтската индустрија велат дека воведувањето царини за ЕУ ќе ги зголеми трошоците за лекување и на тој начин ќе создаде бариери за пристап до здравствената заштита, објави во вторникот Ројтерс, цитирајќи голем број извори од фармацевтската индустрија. Некои компании покажуваат подготвеност да го зголемат производството во САД, а во исто време бараат даночни олеснувања и регулаторни промени кои би го олесниле тоа.
„Им кажуваме на администрацијата на Трамп и на Европската унија дека пациентите ќе ја платат цената на тарифите“, изјави упатен од една од европските фармацевтски компании.
Лидерите на индустријата, исто така, допираат до официјалните лица од другата страна на Атлантикот, во Брисел, каде што ја повикуваат ЕУ да не возвраќа дури и ако Трамп одлучи да вклучи фармацевтски производи во неговата трговска војна со Европа. Некои од нив потсетуваат дека лековите кои спасуваат животи биле исклучени од санкциите наметнати на Русија по инвазијата на Украина.
„Како западни земји, имаме тесно меѓусебно поврзани синџири на снабдување во овој сектор. Прекинувањето на овие текови ќе го намали пристапот до лекови кои спасуваат животи. Тоа е победничка ситуација“, рече друг претставник на европската фармацевтска компанија кој побара да остане анонимен.
Фармацевтските производи традиционално се ослободени од трговски војни поради потенцијалната штета што таквите мерки можат да ја предизвикаат по здравјето на луѓето. Сепак, одлуката на Трамп да ги зголеми тарифите за сите стоки од Кина, вклучително и готови лекови и нивните состојки – како и првичната размена на тарифни удари меѓу САД и ЕУ за челик и американско виски – ги зголемија стравувањата дека овој пат лековите би можеле да бидат вклучени на списокот. Повеќето лекови увезени од Кина имаат ниска парична вредност.
Но, САД, исто така, зависат од лекови кои делумно се произведуваат во Европа и кои носат приход од стотици милијарди долари. На пример, Novo Nordisk делумно ја произведува активната состојка за својата инјекција против дебелина Wegovy во Данска, додека лекот Merck’s Keytruda и ботоксот против брчки што го продава AbbVie се произведени во Ирска.
Извршниот директор на Ново Нордиск, Ларс Фруергард Јоргенсен, овој месец рече дека компанијата ќе ги почувствува ефектите од царините на краток рок, но исто така најави дека ќе го прошири производството во САД за лекови што се продаваат на локалниот пазар. Ново Нордиск минатата година најави инвестиција од 4,1 милијарди долари за проширување на производството во Северна Каролина.
Од друга страна, американската влада, главен купувач на лекови за програмите за здравствена заштита како Медикер и Медикеид, би можела да мора да плати повисоки цени за набавка поради царините. Емили Филд, која го покрива европскиот фармацевтски сектор во инвестициската банка Баркли, рече дека до неодамна не мислела дека тарифите за лекови претставуваат сериозна закана – но вели дека сега „клиентите постојано ја прашуваат“ за тоа.
Извори од секторот одбиваат да коментираат како администрацијата на Трамп пристапува кон ова прашање. Трамп во минатото најавуваше царини, за подоцна да ги одложи или да дозволи некои исклучоци и откажувања, па затоа е невозможно да се предвиди за каков пристап ќе се одлучи Белата куќа. Минатата недела, за време на состанокот со ирскиот премиер, Трамп ја обвини Ирска дека привлекува фармацевтски компании со даночни олеснувања, заклучувајќи дека тоа придонесува за „големиот дефицит“ на САД.
Пандемијата „Ковид-19“ ја изнесе на преден план зависноста на САД и Европската унија од Кина и Индија за снабдување со активни состојки за производство на клучни лекови и болничка опрема, бидејќи владите ширум светот мораа да се натпреваруваат едни со други за набавка на материјали што се користат во вакцините и за производство на заштитна опрема.
После тоа, многу големи производители се обидоа да ги одвојат синџирите на снабдување за западниот и кинескиот пазар. Сепак, досега не се размислува за одвојување на производниот синџир меѓу Европа и САД. Американката Ели Лили неодамна објави дека планира да инвестира најмалку 27 милијарди долари во четири нови фабрики во САД, но ќе биде тешко за многу други производители да го сторат истото.
Изградбата на нов производствен капацитет во САД може да чини до 2 милијарди долари и може да потрае 5-10 години пред да започне со работа, вклучувајќи го времето и трошоците поврзани со исполнувањето на регулаторните барања. Менаџер од еден од европските производители, исто така, изјави за Ројтерс дека воспоставувањето целосно американски производствен процес ќе значи пренасочување на инвестицискиот капитал и помалку инвестиции во истражување и развој на идни лекови.