Кој профитра од поскапувањето на гасот?

73

Европа е „неколку години“ подалеку од надминување на тековниот енергетски дефицит предизвикан од губењето на испораките на руски гас, изјави Алфред Стерн, извршен директор на австриската енергетска групација ОМВ. Во исто време, енергетските компании во Европската унија и САД бележат рекордни профити, додека официјалните лица тргуваат со обвинувања за профитерство од европската гасна криза.

Европските енергетски групи беа вистинските победници во трансатлантската трговија со течен природен гас (ТНГ), објави американската влада, отфрлајќи ги критиките дека северноамериканските производители на гас профитираат додека Европа се бори да најде замена за рускиот гас. Јазот меѓу американските и европските цени на гасот им носи огромен профит на компаниите кои купуваат гас во Америка и го продаваат во Европа, пишува Фајненшл тајмс.

Францускиот претседател Емануел Макрон минатиот месец изјави дека „двојниот стандард“ создава незаслужен „супер профит“ за производителите на енергија во САД и Норвешка, што значително ја зголеми понудата на европскиот пазар од почетокот на воените операции во Украина.  Да потсетиме, во текот на серијата европските цени на гасот беа седум пати повисоки од американските, се вели во извештајот на американската нафтена консултантска компанија Lipow Oil Associates.

Сепак, американското Министерство за енергетика оцени дека европските трговци имаат корист од разликите меѓу американските и европските цени, а не американските производители на гас. Според Министерството, компаниите кои имаат долгорочни договори со американските производители на течен гас ги зголемуваат своите маржи на европскиот пазар. Тоа не се американските комании за производство на нафта и гас, туку  меѓународни нафтени компании и трговци со седиште во Европа.

Големите европски енергетски компании и трговци со нафта и гас, вклучувајќи ги БП, Шел, Гленкор и Витол, имаат долгорочни договори за откуп со американските производители ТПГ. БП минатата недела објави заработка од 8,2 милијарди долари, наведувајќи ги „исклучителните“ профити од својот бизнис со гас. Шел, кој е најголемиот светски трговец со гас, објави профит од 30 милијарди евра во првите девет месеци од тековната година.

Во исто време, вкупниот нето приход на јавните нафтени и гасни компании кои работат во САД надмина 200 милијарди долари во вториот и третиот квартал од тековната година, според анализата на извештаите за заработка и проценките на S&P Global Commodity Insights. Медиумите јавуваат дека ова се најпрофитабилните шест месеци во овој сектор.

Според Штерн, европската гасна криза е последица на недоволните инвестиции во енергетскиот сектор, како и на размислувањето дека преку ноќ може „магично“ да се префрли на обновлива енергија. За да се поправи ситуацијата, според него, потребни се значителни инвестиции, а енергетската индустрија има многу долги инвестициски циклуси, пренесува NationalNews.

Според оценката на учесниците на Меѓународниот енергетски форум во Абу Даби, инвестициите во гас и нафта мора да се зголемат приближно до нивото од 525 милијарди долари годишно до 2030 година за да се обезбеди пазарна рамнотежа. Сепак, инвестициите минатата година паднаа на 341 милијарда долари, што е 25 отсто под нивото од 2019 година.

Европската гасна криза ја промени глобалната трговија со TPG, при што САД и другите големи извозници ги пренасочија пратките кон Стариот континент. Во март, американскиот претседател Џо Бајден постигна договор со претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен за зголемување на испораката на американски гас во Европа.