На Европа следната година ќе ѝ биде многу потешко да ги наполни складиштата за гас отколку оваа зима, па сметките веројатно ќе останат високи, а владите би можеле да прибегнат кон непријатни мерки за рационализација кои досега ги избегнуваа, пишува Ројтерс.
Залихите на руски гас, кои со децении доминираа во европската потрошувачка, пресушија или се значително намалени, така што повторното полнење на складиштето ќе биде многу потешко кога ќе истече на почетокот на следната година, според анализата на Ројтерс.
Се додава дека трошоците за купување гас на отворениот пазар, наместо преку долгорочни поволни договори, исто така ќе бидат товар за владите, кои со месеци се притиснати од високите трошоци за енергија кои ја турнаа инфлацијата на највисоките нивоа во последните децении. .
Годинава се пополнија магацините во Европската унија и до 96 отсто во ноември. Беше можно да се ограничи потрошувачката до одреден степен за време на невообичаено благото зимско време, но декемвриското студено време предупредува на важноста на искористеноста на магацинот.
„Многу од околностите што им овозможија на земјите на ЕУ да ги наполнат своите складишта пред зимата, можеби нема да се повторат следната година“, предупреди извршниот директор на Меѓународната агенција за енергија (ИЕА), Фатих Бирол. ИЕА најави дека следната зима Европа може да се соочи со недостиг од речиси 30 милијарди кубни метри гас, што е речиси седум отсто од побарувачката од 2021 година.
Пред Русија да ја нападне Украина во февруари, што предизвика западни санкции, таа обезбеди приближно 40 отсто од снабдувањето со гас во Европа. Од нив, околу 65 отсто пристигнале преку гасоводот Северен тек до Германија, а останатите преку гасоводи преку Украина.
Испораките преку Украина продолжуваат, но се во постојана опасност бидејќи војната со Русија продолжува, додека испораките преку Северниот тек се стопирани од крајот на август. Има сомневања дека снабдувањето е прекинато поради саботажа и не се очекува гасоводот да биде повторно во функција наскоро.
Аналитичарите на компанијата „Вуд Мекензи“ предвидуваат дека во сезоната на полнење за 2023 година, од април до крајот на септември, во Европа ќе пристигне и до 25 милијарди кубни метри помалку руски гас. Европските залихи се очекува да бидат околу 55 милијарди кубни метри до крајот на март, или нешто повеќе од половина од просторот за складирање, во споредба со сегашните нивоа од околу 84 проценти.
Европската комисија утврди дека магацините мора да бидат полни 90 отсто до 1 ноември 2023 година.
Врз основа на прогнозата за просечната цена на гасот во 2023 година од 95 евра за мегават час, се пресметува дека ваквото исполнување на целта ќе ја чини Европа околу 58 милијарди евра, слично на трошоците за полнење што аналитичарите ги пресметаа и за оваа година. .
Времето и цената ја одредуваат побарувачката
Трошоците за енергија бараат фокусирање на намалување на потрошувачката на гас, која според проценките на аналитичарите се намали за околу една четвртина на годишна основа во октомври и ноември. Германскиот автомобилски гигант Мерцедес-Бенц, на пример, најави дека оваа година може да ја намали потрошувачката на гас до 50 проценти со зголемување на употребата на обновлива електрична енергија, додека трговците на мало низ Европа ги затемнуваат светлата и ги исклучуваат рекламите.
Голем пад на потрошувачката доаѓа и од индустриските сектори кои се принудени да го ограничат производството кое стана неекономично поради високите цени на бензинот, а некои компании го префрлаат производството во региони со поевтина енергија.
Колку може да се намали побарувачката во голема мера зависи од временските услови, но и од цената. Како што температурите во Европа паднаа на почетокот на месецот, германската Федерална мрежна агенција објави дека Германија – најголемиот европски потрошувач на гас – не ги исполнила целите за заштеда на гас за прв пат.
Борба за набавки
Течен природен гас (LNG) е исто така истакнат начин за зголемување на залихите.
Земјите како Германија, Полска и Холандија изградија или проширија терминали за гасификација на ЛНГ каде пристигнуваат поморски товари со ЛНГ од целиот свет. Капацитетот за увоз на ЛНГ во Европа и Британија ќе се зголеми за околу 25 отсто до крајот на 2023 година во однос на нивото од 2021 година, покажаа податоците собрани од американската Администрација за енергетски информации.
Сепак, изградените капацитети не гарантираат автоматска безбедност на снабдувањето.
Пониската побарувачка и високите цени оваа година ги охрабрија кинеските купувачи главно да го избегнуваат пазарот на ЛНГ, а некои испораки наменети за азиските купувачи беа пренасочени кон Европа. Но, тоа можеби нема да се случи следната година, па Европа може да се соочи со силна конкуренција за ЛНГ и зголемени трошоци. Така, потрошувачката во Азија може да стане главниот спротивен ветер за Европа да купува гас.
Напорите на Европа да воведе ограничувања на цените на гасот во Европската унија може дополнително да ги загрози обидите на ЕУ да обезбеди товари, според некои земји како Германија, кои се спротивставија на таков план.
Имено, рекордно високите цени во Европа, колку и да беа болни, и помогнаа на ЕУ годинава да обезбеди рекордни количини на увезен ЛНГ. Референтните европски цени на гасот го достигнаа својот врв во август, над 300 евра за мегават час.
Министрите за енергетика на земјите-членки во понеделникот се договорија механизмот за ограничување на цената на гасот да се активира кога цената ќе достигне 180 евра за мегават час и 35 евра повеќе од референтната цена на ЛНГ во период од три работни дена. Времето ќе покаже оправданост на таа одлука.
