Технологијата е најзначајниот двигател на промените на пазарот на трудот, а според Светскиот економски форум (СЕФ), ширењето на дигиталниот пристап ќе создаде и ќе замени повеќе работни места од кој било друг макротренд.
Според „Извештајот за иднината на работните места“ (Future of Jobs Report), оваа деценија ќе бидат отворени околу 170 милиони нови работни места, додека 92 милиони работни места ќе исчезнат, што ќе резултира со зголемување на нето-вработеноста за 78 милиони работни места.
Не е изненадување што вештачката интелигенција и информатичката технологија ќе создадат 11 милиони работни места, а ќе преместат девет милиони, повеќе од кој било друг технолошки тренд. Најмногу ќе паднат роботиката и автономните системи, бидејќи до 2030 година во овој сектор ќе се изгубат околу пет милиони работни места.
Овој извештај укажува на промена на парадигмата во иднината на работата помеѓу луѓето и машините. Интеракцијата помеѓу луѓето, машините и алгоритмите ги редефинира улогите на работното место во сите индустрии. Автоматизацијата ќе доведе до промени во начинот на работа на луѓето, при што се очекува уделот на задачите што ги извршуваат исклучиво луѓе да опаѓа како што технологијата ќе станува поразновидна.
Учесниците во истражувањето проценуваат дека денес 47 отсто од работните задачи ги извршуваат претежно луѓе, додека 22 отсто ги вршат машини и алгоритми, а 30 отсто од задачите се завршуваат со комбинација од двата пристапа. До 2030 година работодавците очекуваат речиси рамномерно поделени акции помеѓу овие три пристапи.
Двигателите на растот и падот на работните места се засноваат на неколку фактори – технолошки промени, зелена транзиција, демографски промени, геоекономска фрагментација и економска несигурност. Меѓу овие фактори, технолошките промени се очекува да имаат најголемо влијание врз отворањето и замената на работни места.
За контекст, најголема растечка категорија на работни места се земјоделските работници со 34 милиони нови работни места до 2030 година, придружувајќи им се на 200 милиони веќе постојни земјоделски работници. Доставувачите, програмерите, градежните работници и продавачите на мало ги сочинуваат преостанатите пет најбрзорастечки професии.
Работодавците очекуваат 39 отсто од клучните вештини потребни на пазарот на труд да се променат до 2030 година. Оваа бројка претставува значително нарушување, но е намалена од 44 отсто во 2023 година.
Вештачката интелигенција и големите податоци се на врвот на листата, а потоа следуваат мрежите и сајбер-безбедноста и технолошката писменост. Креативното размислување, еластичноста, флексибилноста и агилноста, исто така, добиваат на значење, заедно со љубопитноста и доживотното учење. Други брзорастечки вештини се лидерство и социјално влијание, управување со таленти, аналитичко размислување и управување со животната средина.
Како компаниите ќе одговорат на развојот на вештачката интелигенција? Зголемената употреба на новите технологии поттикнува половина од компаниите да се реорганизираат. Забрзувањето на иновациите во вештачката интелигенција создава силна побарувачка за квалификувани таленти, при што повеќе од две третини од работодавците планираат да ангажираат луѓе за специфични улоги за вештачка интелигенција, иако 40 проценти очекуваат приспособување на работната сила поради усвојувањето на технологијата.