Независноста на централните банки е доведена во прашање во делови од светот, а поголемото политичко влијание врз политиката може да ја загрози нивната способност да одржуваат ниска инфлација, изјави во понеделник претседателката на Европската централна банка Кристин Лагард. Американскиот претседател Доналд Трамп минатата недела изјави дека ќе бара од Федералните резерви да ги намали трошоците за задолжување, тврдејќи дека подобро ги познава каматните стапки од луѓето задолжени да ја донесат таа одлука.
„Иако неодамнешното истражување сугерира дека де јуре независноста на централната банка никогаш не била пораспространета како денес, нема сомнеж дека де факто независноста на централната банка е доведена во прашање во неколку делови на светот“, рече Лагард на конференцијата на унгарската централна банка.
Се очекува Банката на федерални резерви да ги задржи каматните стапки непроменети оваа недела, додека ЕЦБ најверојатно ќе ги намали стапките, тврдејќи дека инфлацијата бавно се намалува и дека некои од предлозите за политика на администрацијата на Трамп всушност би можеле да ги зголемат инфлаторните притисоци, што веројатно ќе предизвика критики од Белата куќа.
Во меѓувреме, Лагард предупреди дека политичкото мешање може да доведе до „маѓепсан круг“ што може да резултира со поткопување на независноста на централната банка.
Еве пет клучни прашања на Ројтерс за пазарите:
1.) Што ќе прави ЕЦБ во четврток?
Најверојатно намалување на основната депозитна стапка за дополнителни 25 базични поени на 2,75%. Пазарите целосно ги ценат цените во овој потег и во декември ЕЦБ го отстрани јазикот од своите насоки кои ветија дека ќе ги задржат тесните стапки. „Нема промена во изгледите од декември“, рече Фредерик Дукрозе, шеф на макроекономското истражување во Pictet Wealth Management.
2.) Како враќањето на Трамп го менува размислувањето на ЕЦБ за царинските ризици?
Засега, економистите веруваат дека тоа нема да се промени. Американскиот претседател Трамп не воведе царини првиот ден и рече дека САД не се подготвени за универзални царини. Сепак, тој ги таргетираше Канада, Мексико и Кина и се пожали на условите за трговија со Европската унија. Трамп минатата недела на Светскиот економски форум во Давос преку видео рече дека другите економии ќе се соочат со царини доколку ги произведуваат своите производи некаде освен во САД. Додека некои аналитичари наоѓаат утеха во фактот дека првичниот пристап е поумерен од очекуваното, тоа би можело да се промени. За ЕЦБ, сè се сведува на тоа како тарифите влијаат на инфлацијата во еврозоната, било директно или преку нивното влијание врз побарувачката. Лагард минатата недела рече дека банката не е „премногу загрижена“ дека политиките на Трамп ќе извезат инфлација во Европа – коментарите што економистите на ABN AMRO ги толкуваа како сигнал дека ЕЦБ ќе ги види тарифите во голема мера како негативни за растот.
3.) Колку ЕЦБ треба да ги намали стапките?
Трговците очекуваат речиси четири намалувања на каматните стапки од ЕЦБ оваа година и некои креатори на политики експлицитно се согласија, укажувајќи на намалување на стапката до 2%. Тоа би ги ставило стапките во опсегот на таканаречената неутрална стапка, која ниту го ограничува ниту поттикнува растот.
Штом стапките ќе достигнат 2,5%, „тие ќе мора да размислат малку повеќе за да одлучат каде да одат“, рече Константин Веит, менаџер на портфолио во PIMCO. Но, со оглед на слабата економија, ризикот е наклонет кон намалување на стапката на 1,75%, додаде тој. Лагард минатата недела рече дека неутралното ниво е некаде помеѓу 1,75% и 2,25%.
4.) Колку е загрижувачки порастот на инфлацијата за ЕЦБ?
Не премногу, сметаат економистите. Инфлацијата се искачи на највисокото ниво од јули на 2,4% во декември, поттикната од повисоките цени на енергијата и трошоците за услугите, каде што инфлацијата се движи околу 4%. Сепак, зголемувањето е во согласност со очекувањата на банката, а главниот економист Филип Лејн е уверен дека растот на платите забавува и брзо ќе ја намали инфлацијата на услугите. Тој, исто така, предупреди дека одржувањето на премногу високи стапки предолго може да ја турне инфлацијата под целта. Додека ЕЦБ ја таргетира само инфлацијата, бидејќи таа се приближува до 2%, „тоа не е едноставно како само еден мандат, бидејќи сепак, растот е важен ако сакате да видите каде ќе оди инфлацијата“, рече Пиет Кристијансен, главен економист во Danske Bank.
5.) Што ако ФЕД престане да ги намалува стапките?
ЕЦБ би можела да ги забави своите кратења, но тоа зависи од причината. Очекувањата на трговците за намалување на стапката на ФЕД флуктуираа во јануари со оглед на несигурноста околу изгледите за инфлацијата во САД. BofA и BNP Paribas очекуваат Fed да остане во мирување оваа година. „Ако не кратат затоа што економијата е силна во САД, тоа е исто така добра вест за Европа… „ЕЦБ всушност може да биде во искушение да намали малку“, рече Дукрозе од Пиктет.
„Ако не се намали поради сценарио за стагфлација, тогаш тоа е друга приказна и не мислам дека има голема разлика за ЕЦБ“, рече тој, истакнувајќи дека падот на еврото на паритет, од неговото сегашно ниво од речиси 1,05 долари, не би бил голем фокус, пренесува Финанције.