Нов извештај на британската организација Оксфам открива драматично зголемување на богатството на најбогатите 1% од населението во последните десет години. Вкупната вредност на нивните средства е доволна за да се стави крај на глобалната сиромаштија 22 пати – но и покрај ова, проектите за борба против нееднаквоста остануваат хронично недоволно финансирани.
Од една страна, речиси половина од светската популација – повеќе од 3,7 милијарди луѓе – живее во сиромаштија. Од друга страна, 3.000 милијардери ширум светот го зголемија своето богатство за 6,5 трилиони долари (5,5 трилиони евра) во последната деценија, што е дури 14,6% од глобалниот БДП.
Според Оксфам, од 2015 година најбогатите 1% од луѓето во светот го зголемиле своето богатство за повеќе од 33,9 трилиони долари (29 трилиони евра), во реални услови. Таа сума, врз основа на податоците на Светската банка од 2021 година, би била доволна за да им се обезбедат на сиромашните луѓе дополнителни 8,30 долари дневно за основни потреби.
Не само за искоренување на сиромаштијата, туку и за постигнување на сите Цели за одржлив развој на ОН, вклучително и заштитата на планетата, би биле потребни околу 4 трилиони долари годишно.
„Илјадници милијарди долари што би можеле да ги финансираат глобалните цели се заклучени на приватните сметки на ултрабогатите“, предупреди Амитаб Бехар, извршен директор на Оксфам Интернешнл.
Помошта се намалува, додека приватното богатство се зголемува
Во извештајот се наведува дека најбогатите влади, вклучително и членовите на Г7, ја намалиле помошта за развој повеќе од кога било од 1960 година. Само земјите од Г7 планираат да ја намалат помошта за дури 28% до 2026 година во споредба со 2024 година.
Во исто време, дури 60% од земјите со ниски приходи – кои се најзависни од меѓународната помош – се на работ на должничка криза. Поради високите каматни стапки, тие плаќаат повеќе за задолжување, што ги остава со помалку средства за здравство и образование.
Оксфам предупредува дека развојот не смее да зависи од приватни инвестиции, туку мора да се потпира на јавниот сектор.
„Богатите земји го оставија глобалниот развој на Волстрит. Сведоци сме на преземање на развојот од страна на приватниот капитал, додека докажаните јавни мерки за борба против сиромаштијата се потиснати во втор план“, вели Бехар.
Решение: Владини инвестиции и фер даноци
Оксфам препорачува владите да инвестираат во национални развојни проекти за да обезбедат универзална и квалитетна здравствена заштита, образование и јавни услуги – вклучувајќи енергија и транспорт.
Сепак, западните земји се соочуваат со рекордни долгови кои честопати го надминуваат годишниот БДП, додека јавното богатство расте многу побавно од приватното богатство.
Од 1995 до 2023 година, приватното богатство пораснало дури осум пати повеќе од јавното богатство. Додека јавното богатство пораснало за 44 трилиони долари, приватното богатство се зголемило за 342 трилиони долари – повеќе од три пати од глобалниот годишен БДП, што е околу 100 трилиони долари.
Оксфам затоа повикува на повторно воведување на фер даноци за најбогатите, нагласувајќи дека милијардерите денес ефикасно плаќаат само 0,3% од своето богатство во данок.
Во заедничко истражување со Гринпис, спроведено во 13 земји (вклучувајќи ги Велика Британија, Франција, Германија и Италија), Оксфам откри дека:
„9 од 10 испитаници го поддржуваат финансирањето на јавните услуги и климатските мерки со оданочување на ултрабогатите“.
Заклучокот на извештајот е алармантен: само 16% од Глобалните цели за одржлив развој на ОН се на добар пат да бидат исполнети до 2030 година.
Фото: Pixabay