Според Политико, по речиси половина зима, Европа ја добива енергетската војна против Русија.
Рускиот претседател Владимир Путин во септември минатата година изјави дека Европејците ќе замрзнат доколку Западот ги ограничи цените на руските енергетски производи, што е дел од санкциите против Русија. Во тоа време, се чинеше дека руската уцена за фосилни горива има ефект.
Тогашните големопродажни цени на гасот беа 200 евра за мегават час, што е 10 пати повеќе отколку во поширокиот период од 2021 година. Планирано е да се намали потрошувачката на гас и да се овозможи дистрибуција на снабдувањето со гас во земјите со најголем недостиг. Прекините во дистрибуцијата на гас во Европската унија изгледаа како реална можност.
Стратегијата на Путин да им го загорчи животот на жителите на Стариот континент со тоа што не им дава гас, принудувајќи ги да престанат да ја поддржуваат Украина, изгледаше ефикасна. Но, изгледите за Европа на почетокот на оваа година се попозитивни од повеќето очекувања. Стратегијата на Путин сега изгледа самопоразувачка.
Цената на гасот е под 65 евра за мегават час, што е сепак висока цена во однос на цените во изминатите десет години, но е пониска од цените кои значително поскапеа минатата година. Како што пренесува Политико, ова е резултат на благата зима и успешната транзиција од руски гас на течен природен гас (ЛНГ), кој Европа го увезува од пријателските земји.
Европските земји ги зголемија залихите на ЛНГ кон средината и крајот на минатата година. Според податоците на Оксфордскиот институт за енергетски студии, пред две години имале резерви од 83 милијарди кубни метри ЛНГ, а една година подоцна имале 141 милијарда кубни метри. Ова замени три четвртини од 80 милијарди кубни метри руски гас.
Низ Стариот континент се гради инфраструктура за увоз на ЛНГ, што е случај и во Германија, каде до крајот на оваа година ќе бидат во функција шест пловечки терминали за ЛНГ. Најголем дел од ЛНГ се увезува од Соединетите Американски Држави и моментално се наоѓа во европската мрежа на подземни складишта. Благата зима придонесе резервоарот да се наполни 82 отсто, а истото беше и кога на Путин му се закануваше смрзнување.
Како што пишува Политико, во меѓувреме Русија почнува да ги чувствува последиците од западните санкции. Според анализата на Хелсиншкиот центар за истражување на енергија и чист воздух (CREA), забраната за увоз на руска нафта во ЕУ и одлуката на земјите од Г7 да ја ограничат цената на руската нафта на 60 долари придонесоа Русија да загуби.
Сепак, и покрај санкциите, минатата година Русија од извозот на нафта и гас заработи 155 милијарди евра, што е за 30 отсто повеќе од претходната година. Но, поради падот на глобалните цени на нафтата и гасот, оваа година тие приходи веројатно ќе бидат за 23 отсто помали.
Дитер Хелм, професор на Оксфорд Њу колеџ и поранешен советник за енергија во Европската комисија, смета дека е премногу смело да се заклучи дека Европа веќе ја доби енергетската војна. Тој напомена дека зимата сè уште трае и дека многу работи можат да се променат. Но, тој се согласува дека Европа оди многу подобро од очекуваното.
Тој е на мислење дека Русите имале само едно оружје во енергетската војна, додека Европејците имаат, како што рече, поразновиден арсенал. Ова се однесува на алтернативни извори на енергија и увоз на извори на енергија од други земји. Според него, тоа не е причина за самозадоволство.
Европските лидери со месеци предупредуваат дека следната зима може да биде поопасна од оваа, со ограничен пазар на ЛНГ и отворање на Кина по долго исклучување поради пандемијата на коронавирус. Најнаселената земја во светот би можела да биде многу поконкурентна во побарувачката на ЛНГ следната зима.
Сепак, Европа плати висока цена за справувањето со Русија. Индустриското производство се одржа прилично добро, но енергетско интензивните индустрии беа тешко погодени. Според холандската фирма за финансиски услуги ИНГ, енергетската интензивна индустрија забележа годишен пад на производството од 13 отсто во ноември.
Владите одлучија значително да ги субвенционираат сметките за енергија за граѓаните и компаниите. Според организацијата Бригел од Брисел, субвенциите низ Европа изнесуваат вкупно 705 милијарди евра. А во наредните години тоа може да биде голем буџетски товар.
