Зголемените цени на нафтата поради војната во Украина ги поттикнаа производителите на Блискиот Исток како Саудиска Арабија и Кувајт. Но, еден веројатно ќе биде големиот победник откако Европа ќе престане да увезува нафта од Русија. Ова е Катар.
Високи функционери на Европската унија ја посетија Доха во последните недели, сите со јасна порака: ни треба вашиот гас што е можно поскоро. Германија им порача на бизнисите да започнат преговори за договори за снабдување. Ситуацијата стана посериозна и ќе бидат потребни побрзи мерки откако Русија ја прекина испораката на гас за Полска и Бугарија.
Извозот на енергија на Катар сега треба да достигне 100 милијарди долари оваа година за прв пат од 2014 година, со оглед на трендовите во првиот квартал, според проценките на Блумберг. Во меѓувреме, катарската влада очекува економски поттик од 20 милијарди долари од организацијата на Светското првенство оваа година.
Се чини дека 2022 година е годината во која Катар ќе остави свој белег на спортскиот календар и ќе стане уште побогата земја.
Побарувачката на Европа за снабдување со ЛНГ доаѓа откако Катар започна проект од 30 милијарди американски долари за зголемување на извозот за 60% до 2027 година. Дополнителната побарувачка значи поголема конкуренција меѓу купувачите за долгорочни договори за снабдување и веројатно подобри услови за Катар.
„Тоа е неверојатна можност“, вели Карен Јанг, истражувач од Институтот за Блискиот Исток во Вашингтон. „Катар ќе биде еден од најважните извозници на гас, пазарот веројатно ќе биде многу силен во годините што доаѓаат“.
Катар веќе жнее успех. Економијата на земјата се очекува да порасне за 4,4% оваа година, што е најмногу од 2015 година, според „Ситигруп“. Бруто домашниот производ по глава на жител ќе скокне на речиси 80.000 долари, блиску до нивоата на области како што се Кајманските Острови и Швајцарија.
Што ќе прави Катар со парите?
Прашањето е што ќе прави Катар со непредвидените приходи од извоз на ЛНГ. Голем дел од парите ќе бидат искористени за поддршка на државниот фонд на Катар, според извори.
Катар може да го искористи фондот за постигнување регионални цели. Минатиот месец владата вети 5 милијарди долари инвестиции во Египет. Ова беше дел од планот на Заливот за поддршка на северноафриканската земја, која е тешко погодена од поскапувањето на храната од почетокот на војната во Украина.
Пат до неверојатно богатство
Резервите на гас во Катар се содржани во најголемото поле, наречено „Северно поле“, кое Shell го откри во 1971 година. Сепак, компанијата набрзо го напушти. Гасот има мала вредност, особено ако е премногу далеку за да се испорача на големите пазари.
До 1990-тите, производството и цените на нафтата во Катар паднаа. Министерот за енергетика Абдула бин Атија во тоа време веруваше дека гасот е иднината. До 2012 година, земјата стана најголемиот светски извозник благодарение на побарувачката во Јапонија и Тајван. Европа сепак, се покажа како потежок пазар за освојување поради конкуренцијата од Русија.
„Во 1997 или 1998 година отидов во Германија, се сретнав со германски претставници и разговарав дали Катар може да биде снабдувач на земјата. Тие рекоа дека не им треба ЛНГ бидејќи ќе добиваат многу гас од Русија преку цевководи и дека е поевтино …“, прокоментира Атија во едно интервју.
Аргументот на Атија дека им требаат повеќе добавувачи се покажа како точен. ЕУ воведе остри трговски и деловни санкции во обид да ја изолира Русија, но досега ги исклучува нафтата и гасот.
Засега Катар не може да произведува доволно за да ги задоволи потребите на Европа, која добива околу 40% од гасот од Русија. Државниот производител Qatar Energy испраќа 80 отсто од товарот во Азија. Повеќето од нив се продаваат според договори за кои Доха рече дека нема да ги откаже за да ги пренасочи испораките во Европа.
Германија вети дека ќе ги изгради своите први терминали за увоз на течен природен гас. Земјите како Естонија, исто така, бараат нови капацитети.
