Џејми Дајмон е еден од најистакнатите и најуспешните американски извршни директори. Тој го изгради „Џеј-Пи-Еј Морган Чејс“ во глобален гигант, сега финансиска институција со вкупна актива од над четири трилиони долари, па затоа е фер да се каже дека ги разбира глобалните финансии на начин на кој повеќето луѓе – и повеќето политичари – не ги разбираат.
Пред неколку дена, Дајмон се согласи на интервју од повеќе од 30 минути на Националниот економски форум на Реган – именуван по 40-тиот претседател кој постојано проповедаше за намалување на трошоците и одговорно трошење, пишува „Блиц“.
Дајмон ја започна својата презентација зборувајќи за Реган, кој го вклучи алармот за националниот долг на САД уште на почетокот на 1980-тите, кога односот на американскиот долг кон БДП беше само 35 проценти. Денес, тој број изнесува алармантни 122 проценти. И се влошува секоја година.
Дајмон ја предупреди публиката дека „тектонските плочи се поместуваат“, осврнувајќи се на статусот на САД како доминантна суперсила во светот – статус кој, се разбира, брзо се намалува.
„Количината на лошо управување е неверојатна. САД додадоа десет трилиони долари на националниот долг за само пет години… и каква корист има тоа? Дали земјата е во подобра состојба за десет трилиони долари? Дали некој од тие десет трилиони долари го подобрил животот на некого надвор од Вашингтон?“, прашува Дајмон.
Но, целиот тој долг брзо достигнува точка каде што ќе стане речиси невозможно да се сервисира. Само покривањето на каматата на националниот долг на Америка сега ги чини даночните обврзници повеќе од трилион долари годишно. И ако сегашниот тренд на каматни стапки и владини трошоци преку дефицити продолжи, тој ќе достигне два трилиони долари годишно до 2028 година.
Како резултат на лудите нивоа на долг и трошење на САД, Дајмон предупреди: „Ќе видите пукнатина на пазарот на должнички хартии од вредност. Тоа ќе се случи“.
Она што Дајмон го мисли е дека американските државни обврзници долго време се сметаат за глобална „безризична“ актива, и секогаш кога Министерството за финансии на САД продаваше повеќе обврзници, инвеститорите послушно купуваа толку долг колку што би продавала владата на САД.
Но, тоа веќе не е случај. „Бунтовниците против обврзниците се вратија“, се согласи Дајмон, а инвеститорите сега ги избегнуваат американските државни хартии од вредност.
Ова ќе предизвика голем проблем за Соединетите Американски Држави. Одржувањето толку огромни дефицити година по година значи дека на Министерството за финансии на САД му се потребни и заемодаватели, односно инвеститори кои ќе купуваат американски државни обврзници.
Доколку инвеститорите се повлечат, природната последица ќе биде многу повисоки приноси од обврзници и каматни стапки, што ќе резултира со целосна фискална криза во САД, вклучително и масовна инфлација.
„Иднината – она што го гледам – е инфлаторна“, предвиде Дајмон. „Не знам дали кризата ќе биде за шест месеци или шест години, но се надевам дека можеме да ја промениме траекторијата на долгот“ пред да се случи таа криза.
Тоа беше прилично директно предупредување до просторија полна со релевантни креатори на политики – во која беа вклучени неколку претставници на Федералните резерви и администрацијата на Трамп.
За некој од калибарот на Дајмон да вклучи аларм е голема работа – и се надоврзува на најновото годишно писмо на Ворен Бафет, кое исто така ја опоменува американската федерална влада да ги среди своите финансии.
Министерот за финансии Скот Бесант ги отфрли предупредувањата на Дајмон и прилично бизарно тврдеше дека „дефицитот оваа година ќе биде помал од дефицитот минатата година, а за две години повторно ќе биде помал“.
Фото: