Нова студија од економисти од Универзитетот Јеил покажува она што многумина веќе го претпоставуваат – политичките постапки на Илон Маск директно влијаеле врз продажбата на автомобили „Тесла“ во САД. И не на симболичен начин, туку на значаен начин.
Според истражувањето објавено од Националното биро за економски истражувања, помеѓу октомври 2022 и април 2025 година, „Тесла“ продала помеѓу 1 и 1,26 милиони помалку возила отколку што би продала доколку Маск не станел политички поларизирачка фигура. Авторите на студијата го нарекуваат овој феномен „Партизански ефект на Маск“ – ситуација во која политичките изјави на еден човек директно ја менуваат перцепцијата на пазарот за еден глобален бренд.
Политички пресврт што чини пари
Маск донираше 300 милиони долари на републиканските кандидати во изборната кампања во 2024 година, нагло прекинувајќи го долгогодишниот однос на Тесла со клиенти ориентирани кон Демократската партија и политиките за енергетска транзиција. Тој дополнително предизвика контроверзии со прифаќањето на советничка улога во „Одделот за ефикасност на владата“ (DOGE) на Трамп и јавно поддржувајќи ги десничарските движења во Европа, вклучително и германската партија AfD.
Резултатот беше очекуван – дел од левичарските и еколошки ориентирани клиенти, некогаш најлојални на Тесла, се свртеа кон конкуренцијата. Брендови како Форд, Хјундаи, Тојота и Фолксваген забележаа зголемување на продажбата на електрични и хибридни возила за 17 до 22 проценти во истиот период, што истражувачите директно го поврзуваат со политичкиот пресврт на Маск.
Пошироки ефекти врз пазарот и екологијата
Намалувањето на продажбата на моделите на Тесла, исто така, го забави напредокот на Калифорнија кон нулта емисија до 2026 година, бидејќи Тесла игра клучна улога во електрификацијата на возниот парк на државата.
Сепак, јавната перцепција делумно се подобри во текот на 2025 година, кога Маск се префокусираше на технологијата – развој на автономни возила, роботакси и хуманоидни роботи – и привремено ги прекина политичките пораки.
Поглед кон иднината
И покрај овие промени, глобалната продажба на Тесла е сè уште под притисок. Според претходните проценки, продажбата би можела да падне за уште 10 проценти оваа година, додека брендот се обидува да балансира помеѓу технолошките иновации и јавната перцепција за својот контроверзен лидер.