Јапонија ги засили напорите да ги натера компаниите да воведат четиридневна работна недела, но тие напори се соочуваат со големи предизвици во земјата позната по својата работохоличка култура.
Јапонската влада неодамна започна кампања за „реформа на стилот на работа“ чија цел е да промовира флексибилни работни аранжмани, пократко работно време и ограничување на прекувремената работа. За дополнително да ја поттикне оваа иницијатива, тамошното Министерство за труд исто така започна да обезбедува субвенции и бесплатни консултантски услуги за таа цел.
Овој потег означува покооргантен напор откако владата првпат понуди поддршка за пократка работна недела во 2021 година, кога пратениците ја поддржаа идејата. Но, концептот не се наметнува и полека добива на сила.
„Причините поради кои Јапонците работат долги часови се културни и социјални; тие работи не се менуваат брзо“, рече Тим Крег, кој помина повеќе од 20 години предавајќи и спроведувајќи истражување во најпрестижните бизнис школи во Јапонија.
Според Министерството за здравство, труд и благосостојба, само околу 8% од компаниите во Јапонија им дозволуваат на вработените да земаат три или повеќе слободни денови секоја недела.
Културен аспект
Крег, кој има напишано и книга за јапонската популарна и традиционална култура, објасни дека Јапонците и придаваат големо значење на работата затоа што имаат тенденција да ја гледаат како „позитивен дел од животот“, но социјалниот притисок исто така игра улога.
„Ако си одат дома рано, колегите ќе ги гледаат наопаку и ќе мора да работат повеќе за да го покријат отсуството на колегите. Во секој случај, тоа не е добро чувство“, објасни Крег.
Работното место е исто така местото каде што повеќето Јапонци имаат најголем дел од нивните социјални интеракции, каде што вработените често се подготвени да останат подолго за да му помогнат на тимот и да присуствуваат на долги вечери во компанијата, истакна Мартин Шулц, главен економист за политика во Fujitsu.
„Да се биде дел од компанија е речиси дел од заедницата, а тоа често резултира со подолго работно време наместо ефикасно работно време“, изјави тој за CNBC.
Минатиот октомври, Министерството за здравство ја објави својата годишна бела книга за прекумерно долгите работни часови во Јапонија и нивната поврзаност со депресијата или смртта од прекумерна работа. Во 2022 година, дури 2.968 луѓе во Јапонија умреле од самоубиство што е зголемување од 1.935 во 2021 година. Јапонија сè уште нема објавено бела книга со статистика за 2023 година.
Во извештајот се истакнува дека 10,1% од мажите и 4,2% од жените работат повеќе од 60 часа неделно.
„Мислам дека ќе биде потребно време четиридневната работна недела да исчезне… не сме навикнати да бидеме флексибилни“, рече Хироши Оно, професор по човечки ресурси на Универзитетот Хитоцубаши.
„И во други земји сè уште е доста ретко. Така, мислам дека на Јапонија особено ќе ѝ треба малку време да го направи тоа“, додаде тој.
Компаниите кои спроведуваат четиридневна работна недела генерално не се традиционални јапонски компании, истакна Оно, наведувајќи го примерот на Мајкрософт Јапонија.
„За традиционалните јапонски компании, тоа може да потрае уште подолго“, рече тој.
Една од најголемите јапонски компании, Panasonic, воведе четиридневна работна недела опција за вработените во 2022 година, но само околу 150 од 63.000 подобни работници ја прифатија.
Брокерската фирма SMBC, исто така, им понуди на вработените опција за четиридневна работна недела од 2020 година. Опцијата е достапна и само од четвртата година од работен однос.
Иако стапката на посвојување е ниска, иницијативата не е контроверзна.
„Севкупната флексибилност секако помага“, рече Шулц, додавајќи дека владата сè повеќе ги турка компаниите кон рамнотежа помеѓу работата и животот, така што повеќе не се дозволува бескрајно прекувремена работа.
