Иако употребата на готовина опаѓа низ цела Европа, повеќе од половина од сите трансакции сè уште се извршуваат со банкноти – покажува ново истражување од Европската централна банка (ЕЦБ) за 2024 година. Сепак, во однос на вредноста на плаќањето, уделот на готовината е значително помал.
Според анкета спроведена меѓу 40.000 граѓани на Еврозоната, 52% од сите трансакции минатата година биле извршени во готовина. Меѓутоа, кога се гледа вредноста на тие плаќања, тој удел паѓа на 39%.
Во дури 14 од 20 земји од еврозоната, готовината сè уште е најчесто користено средство за плаќање, при што нејзиниот удел варира од 45% до 55% во половина од земјите. Екстремностите се забележливи: додека во Холандија готовината се користи само во 22% од случаите, во Малта дури 67% од трансакциите сè уште се готовина.
Југот и Истокот на Европа – бастионот на готовината, додека Северот и Западот се движат кон дигитализација
Готовината најмногу доминира во Јужна и Источна Европа – во Италија таа учествува со 61% од сите плаќања, во Шпанија 57% и во Словенија 64%.
Обратно, северните и западните земји – како што се Холандија (22%), Финска (27%), Луксембург (37%), Белгија (39%) и Франција (43%) – сè повеќе се движат кон дигитални форми на плаќање.
Меѓу четирите најголеми економии на ЕУ, Франција е единствената под просекот на Еврозоната (52%), додека Германија е малку над тоа, со удел од 53% на готовина.
Според портпаролот на Централната банка на Холандија, високата стапка на усвојување на бесконтактни плаќања со дебитни картички и мобилни апликации е главната причина за овој тренд.
„Холанѓаните сметаат дека бесконтактните плаќања се побрзи и попогодни од готовината“, се вели во соопштението за Euronews Business.
Картичките имаат предност при плаќање повеќе од 50 евра
Кога се разгледува вредноста на трансакциите, готовината во Еврозоната учествува со 39% во вкупните плаќања, со големи разлики меѓу земјите – од 17% во Холандија до 59% во Литванија.
Земјите со најголема зависност од готовина (повеќе од 50% од вкупните трошоци) се Литванија, Словачка, Словенија, Австрија, Малта и Хрватска.
Од друга страна, најмалку се користи во Холандија (17%), Финска (28%), Луксембург (29%), Германија (30%), Франција (34%) и Белгија (35%).
ЕЦБ наведува дека готовината најчесто се користи за помали купувања, додека картичките доминираат за трансакции поголеми од 50 евра.
Зошто граѓаните сè уште избираат готовина?
Испитаниците истакнаа дека главната предност на готовината е што „ја штити приватноста и анонимноста“ (41%), додека 35% веруваат дека плаќањето со готовина им помага да бидат посвесни за своите трошоци. Третата причина е „моментално порамнување на трансакциите“ (30%).
Уште 28% наведуваат дека готовината се прифаќа во повеќе ситуации, а само 18% ја сметаат за побезбедна од картичките.
Постарите граѓани користат готовина почесто – лицата над 65 години плаќаат со готовина во 57% од случаите, додека лицата под 40 години го прават тоа во помалку од половина од трансакциите.
