Глобалната економија ќе загуби трилиони долари во бруто домашниот производ поради одложените рокови за вакцинација, а економиите во развој ќе претрпат најголем дел од загубите поради нерамномерната распределба на вакцините, се наведува во извештајот на Economist Intelligence Unit (EIU).
Земјите кои не се во можност да вакцинираат 60% од своето население до средината на 2022 година, ќе загубат 2,3 трилиони долари помеѓу 2022 и 2025 година, прогнозирани од EIU.
„Земјите во развој ќе апсорбираат околу две третини од овие загуби, што дополнително ќе ја забави нивната економска конвергенција со поразвиените земји“, напиша Агата Демареис, директор за глобално предвидување на EIU.
Азија ќе биде „убедливо најтешко погодениот континент“ во апсолутна вредност, со загуби што се очекува да достигнат 1,7 трилиони долари, или 1,3% од проектираниот БДП на регионот. Субсахарска Африка ќе загуби околу 3% од предвидениот БДП, што е највисок процент, се вели во извештајот.
„Овие проценки се фрапантни, но тие само делумно ги покриваат изгубените економски можности, особено на долг рок“, посочуваат од EIU, истакнувајќи дека пандемискиот ефект врз образованието не бил земен предвид во оваа прогноза.
Побогатите земји се свртеа кон учење на далечина за време на блокадата, но многу земји во развој ја немаа оваа можност. Повеќе од 213 милиони луѓе беа заразени со Ковид-19, а најмалку 4,4 милиони починаа за време на пандемијата, според податоците собрани од Универзитетот „Џонс Хопкинс“.
Поделба на богати и сиромашни
Богатите земји напредуваат многу брзо во вакцинацијата против Ковид, префрлајќи се на зголемени дози и повторно отворајќи ги своите економии, додека посиромашните земји заостануваат во трката за вакцинација. Околу 5 милијарди дози од вакцината беа администрирани ширум светот од 23 август, но само 15,02 милиони од тие дози беа во земји со ниски приходи, според податоците од Our World in Data, цитирани од CNBC.
„Кампањите за вакцинација напредуваат со ледено темпо во економиите со помали приходи“, се вели во извештајот на EIU. Исто така, се вели дека се појавуваат нееднаквости во вакцините поради глобалниот недостиг на производствен капацитет и суровини за вакцини, логистички тешкотии во транспортот и складирањето дози и флуктуации поради недоверба во вакцините.
Покрај тоа, многу земји во развој не можат да си дозволат вакцини за своите жители и побараа донации од побогатите земји, но глобалните иницијативи не беа целосно успешни во обезбедувањето вакцини за оние на кои им се потребни.
„Поделбата околу пристапот до вакцини најверојатно никогаш нема да се премости“, вели Демареис во изјавата од EIU. „КОВАКС“, иницијативата на СЗО за испорака на вакцини во економиите во развој, не ги исполни (скромните) очекувања“.
„И покрај великодушните ветувања, донациите од богатите земји покриваат само мал дел од потребните суми – и честопати тие дури и не се исполнуваат“, напиша таа.
„КОВАКС“ имаше за цел да достави околу 2 милијарди дози вакцина оваа година, но досега испратила само 217 милиони дози, според УНИЦЕФ. Дел од залихите отидоа во развиените земји како Британија, Канада, Австралија и Нов Зеланд, објави АП.
Влијанието на нееднаквоста
Посиромашните земји најверојатно ќе закрепнат побавно од пандемијата, особено ако треба да се воведат ограничувања поради пониските нивоа на вакцинација, предвидува EIU. Туристите, исто така, можат да избегнуваат земји со голема невакцинирана популација од безбедносни причини, а политичкото незадоволство најверојатно ќе се зголеми, се вели во извештајот.
Жителите можеби не се задоволни што локалните власти не можат да обезбедат вакцини и ги обвинуваат побогатите земји за складирање на вакцини. „Многу е веројатно појава на социјални немири во наредните месеци и години“, напиша Демарајс.
Покрај тоа, ситуацијата со вирусот продолжува да се развива, при што колективниот имунитет најверојатно ќе биде недостижен поради многу позаразната делта варијанта, а вакцинацијата се стреми „поскромно“ да ги намали тешките случаи, хоспитализации и смртни случаи, се вели во извештајот.
Политичките лидери беа зафатени да реагираат на краткорочни итни случаи, како што е брзото забрзување на стапката на инфекција, но сега треба да развијат долгорочна стратегија, напиша Демарајс.
„Овде повторно, контрастот помеѓу богатите и сиромашните ќе биде јасен: вакцинираните, побогатите земји ќе имаат избор, а невакцинираните, посиромашните земји нема“, рече таа.
