На обилниот пазар на криптовалути, секој ден се раѓаат нови. Многу од нив нема да доживеат долгорочно тргување, бидејќи тоа всушност не е нивната главна цел. Направени се за да намамат оптимистички и наивни инвеститори, кои на крајот од денот остануваат без пари. Воглавно, само нивните влијателни креатори се збогатуваат. Тие се нарекуваат хајпкоини.
Хајпкоин обично е создаден од влијателен поединец или група луѓе кои зад себе имаат голем број обожаватели на социјалните мрежи. Кога ќе го направи во одредена количина, креаторот чува дел за себе, а остатокот го става на пазарот. Тогаш започнува “играта“.
Првично, хајпкоинот има многу ниска цена. За да го промени тоа, нејзиниот влијателен творец им презентира нова “фантастична“ и ветувачка криптовалута на своите бројни следбеници и ги повикува да инвестираат пари во неа, тврдејќи дека тој самиот го направил тоа, иако тоа можеби не е вистина. Фановите почнуваат да го прават тоа , така што цената на хајпкоинот расте.
“Во моментот кога цената значително ќе се зголеми, ги продава неговите токени за некои други или за фиат пари (кеш), долари или некоја друга валута, и така заработува пари. Потоа, во суштина, не го интересира што ќе се случи со другите луѓе“,објаснува Стефан Игњатовиќ, менаџер на компанијата Тендерли, која се занимава со анализа на паметни договори за блокчејн технологија.
Кога креаторот ќе го продаде својот дел од вкупниот износ на хајпкоини, кој обично не е мал, цената на таа криптовалута паѓа, инвеститорите тоа го забележуваат и го препознаваат како лош знак, па почнуваат да ги продаваат своите залихи побрзо, пред да падне цената уште повеќе. Обично завршува со целосен колапс на хајпкоинот, а оние што изгубиле пари за тоа обично можат само да се обвинат себеси.
Одите во продавница или на пазар и некој ве убедува дека вашето семејство ќе може да живее еден месец од еден домат. Дали би го купиле тој домат? Дали би му верувале? Никој не ве измамил. Конечната одлука е ваша. Главниот проблем во тоа е што луѓето не сакаат да истражуваат или да се едуцираат за да размислат сами дали има смисла или не, напоменува Игњатовиќ.
Влијателните креатори генерално не трпат никакви последици, без разлика колку луѓе фрлаат пари на нивните хајпкоини.
Ако ги измамите луѓето толку јавно, вашиот бренд дефинитивно ќе страда, иако, искрено, излегува дека дури и поголемите скандали не ги “убиваат“ инфлуенсерите. Повеќе или помалку се може да се преживее. Ќе заработам многу, мојот бренд ќе страда, но јас ќе се измијам од него за година -две, тоа е логиката на луѓето. Уште подобро е ако сте целосно инкогнито. Никој не знае за вас, сте “ушемале“ некои луѓе кои ќе ви прават промоција, заработувате пари и веројатно во некоја статија ќе се појави “Перо М“. кој ги измамил луѓето, но никој не знае кој е и каде живее. Тоа е повеќе морално, отколку прашањето за спроведување на закон, вели Игњатовиќ.
Голем дел од новосоздадените криптовалути се хајпкоини и “монети“ кои немаат вистинска вредност. Сепак, тоа не треба да ги обесхрабри оние кои сакаат да ги инвестираат своите пари во потенцијално ветувачки нови “монети“. Треба само добро да истражат во што ги вложуваат своите пари.
