Русија успешно ги избегнува санкциите на Европската унија и Групата седум за да обезбеди клучни полупроводници и други технологии потребни за војната во Украина, изјави висок европски дипломат, пренесе Блумберг.
Рускиот увоз во голема мера се врати на нивоата од пред војната во 2020 година, а анализата на трговските податоци покажува дека напредните чипови и интегрираните кола, произведени во ЕУ и членките на блокот, се испорачуваат во Русија преку трети земји како Турција, Обединетите Арапски Емирати и Казахстан, изјави неименуван претставник на ЕУ.
Земјите од ЕУ и Г-7 воведоа повеќе рунди санкции од инвазијата на Украина пред една година во обид да ја осакатуваат руската воена машина и да ја поткопаат нејзината економија.
Податоците сугерираат дека вистинското влијание на санкциите во одредени области е далеку помало од она што се надеваа европските претставници.
„Само потпишување нови санкции не е доволно. На владата сега и требаат механизми за нивно спроведување“, рече Даниел Танебаум, шеф на Глобалната практика за финансиски криминал во консултантската фирма Оливер Виман.
Испораките на стоки од Кина во Русија, исто така, се зголемија, бидејќи Пекинг игра сè поважна улога во снабдувањето на Москва, додаде дипломатот, истакнувајќи дека некои земји надвор од ЕУ не ја санкционираа самата Русија, а повеќето од нив постојано излегуваа да и помогнат на Кремљ.
ЕУ санкционираше речиси 1.500 поединци, го ограничи извозот на стотици стоки и технологии и таргетираше многу од клучните извори на приходи на Русија, но постои загриженост дека европскиот блок сè уште нема ефикасен апарат за спроведување и заостанува зад САД.
Со подолга историја на санкционирање на странски сили, САД имаат централизирана агенција, поефикасни процедури за собирање информации и строги закони и алатки за спроведување дома и во странство.
Во ЕУ, извршувањето е сложен процес, кој е главно одговорност на земјите-членки. Додека Европската комисија, како извршно тело, го надгледува спроведувањето и дава насоки, националните власти се одговорни за идентификување на прекршувањата и изрекување казни, што значи дека резултатите се нееднакви.
На крајот на краиштата, тоа е прашање на политичка волја, а националните функционери можат да бидат под притисок да преземат остра акција против нивните сопствени компании.
„Нашите санкции силно придонесуваат за економската рецесија во Русија. Но, нивната ефикасност зависи и од тоа колку добро се спроведуваат“, рече потпретседателот на Комисијата Валдис Домбровскис минатата недела во Брисел.
На прв поглед, според Блумберг, санкциите се ефективни. Руската економија е во пад и многу од нејзините банки и компании се отсечени од меѓународните финансиски и трговски системи.
Исто така, постојат докази дека ограничувањата на европските и американските технологии ги ослабнале клучните руски индустрии и влијаеле на нивниот капацитет за идни иновации.
Но, информациите собрани од женевскиот Trade Data Monitor покажуваат дека некои санкционирани стоки, особено напредни полупроводници, се пренасочуваат кон Русија преку трети земји, од кои многу остро ги променија своите трговски навики по руската инвазија.
Во некои случаи, извозот во Русија на технологии кои би можеле да се користат за воени цели во Украина порасна од нула на милиони долари.
Во 2022 година, Казахстан извезол напредни полупроводници во Русија во вредност од 3,7 милиони долари, што е повеќе од само 12.000 долари годината пред војната.
Русија купуваше во просек по 163 милиони долари напредни чипови и интегрирани кола од ЕУ, САД, Јапонија и Велика Британија секоја година помеѓу 2017 и 2021 година. Во 2022 година, тоа падна на околу 60 милиони долари.
Податоците покажуваат дека Турција, Србија, Обединетите Арапски Емирати и други земји во Источна Европа и Централна Азија помогнаа да се надомести недостигот.
Во меѓувреме, испораките на високотехнолошки компоненти во тие земји од сојузничките земји се зголемија за слична сума.
Истиот вид на шема е евидентен во стотици категории на производи, но е особено акутен кога станува збор за напредни чипови и интегрирани кола кои можат да се користат за воени цели, рече европски дипломат.
Како што руската војна во Украина влегува во втората година, ЕУ и нејзините сојузници сè повеќе се фокусирани на заострување на санкциите и спречување на нивно заобиколување.
Сепак, според американската агенција, следењето на пратките не е едноставен процес. Купувачите понекогаш користат сложени корпоративни возила и модели за дистрибуција за да ја прикријат крајната дестинација на стоката.
Нецелосната документација, исто така, го отежнува надзорот, како и таканаречените места за пренос, каде што стоката се преместува помеѓу возилата или се пренасочува.
Администрацијата на Бајден најави акција против посредниците кои се користат за избегнување на санкции и извозни контроли во Русија, истакнувајќи дека Кина, Ерменија, Турција и Узбекистан се локации што ги користат за незаконски пренасочување на забранетите предмети во Русија.
Г-7 минатата недела објави нов механизам за зајакнување на спроведувањето на рестриктивните мерки, а ЕУ, исто така, воведе неколку алатки во неодамнешните пакети за да ги спречи земјите да и помагаат на Русија.
Дискусиите за заострување на режимот за спроведување санкции на ЕУ отворија дебата за тоа каде треба да лежи делот на одговорноста меѓу Брисел и европските престолнини кога станува збор за полициските мерки, изјави неименуван европски дипломат, според Блумберг.
Фото: Pixabay
