Фото: Pexels
Актива е сметководствен поим што ги опфаќа сите видови на средства коишто му стојат на располагање на претпријатието при извршување на неговата основна дејност. Таа, речиси секогаш, се споменува со пасивата и претставува извор на средствата на претпријатието.
Пасива пак е противстрана, односно обратна ставка од актива при изработка на биланс.
Категории на пасивата:
- Неподмирени долгови
- Надоместоци за гаранции или судски одлуки
- Финансиски долгови(не вклучувајќи надоместоци и неподмирени долгови), како соло меници и коропративни обврзници
- Пасива и активна за тековен данок
- Пасива за одложен данок и актива за одложен данок
- Малцинскво учество во капитал
- Емитуван капитал и резерви на кои имаат право сопствениците на капитал во акции од централна фирма
- Неразработена добивка
Активата и пасивата секогаш мораат да бидат во рамнотежа т.е. вредноста на активата мора да биде еднаква со вредност на пасивата и обратно.
Категории на активата:
- Основни средства
- Средства на обрт
- Губиток над големината на капиталот
- Вонбилансна актива
Основни средства уште се нарекуваат и постојани средства или постојан имот. Тука се вбројуваат:
Неплатен впишан капитал е каптал којшто е впишан во субјектот, но во даден момент не е платен во пари или стока;
Нематеријално богатство – вложувања во развој, концесии, патенти, лиценци и останати нематеријални права како аванси дадени за нематеријални вложувања
Недвижности, опрема и инвестициони недвижности – земјиште, градежни објекти, опрема, инвестициони недвижности и аванси дадени за недвижности, опрема.
Билошки средства и средства од култура – шуми, повеќегодишни насади, основно стадо, средства од култура и аванси дадени за биолошки средства
Долгорочни финансиски пласмани – учество во капиталот на зависни и други правни лица, дадени долгорочни кредити во земјата и странство, финансиски средства за продажба и останати долгорочни финансиски пласмани
Одложени даночни средства
Додека под средства на обрт се подразбира:
Резерви – материјал, недовршено производство, полупроизводи и незавршени услуги, готови производи и стока, постојани средства наменети за продажба, како и аванси дадени за резерва
Краткорочни побарувања – побарувања од купци во земјата и странство, дадени краткорочни кредити во земјата и странство и останати краткорочни побарувања
Краткорочни финансиски пласмани – прикажуваат кредити и позајмици, хартии од вредност и останати краткорочни пласмани со рок на доспевање, односно на продажба до една година од денот на потпишување, односно од денот на билансот
Готовина и готовински еквиваленти – данок на додадена вредност и активни временски разграничувања (АВР)
