Париз денеска ќе стане епицентар на глобалните дискусии за вештачката интелигенција (ВИ) со отворањето на Самитот за акција за вештачка интелигенција. Дводневниот собир во престижниот 125-годишен Grand Palais ќе ги собере водечките технолошки и политички лидери, додека Франција го гледа настанот како можност да ги потврди своите амбиции за вештачка интелигенција и да ја зајакне позицијата на Европа во глобалната трка.
ВИ, геополитика и милијарди инвестиции
Се очекува да присуствуваат 5.000 експерти за вештачка интелигенција и 80 политички лидери, меѓу кои францускиот претседател Емануел Макрон, индискиот премиер Нарендра Моди и американскиот потпретседател Џ. Венс. Тука се и клучните претставници на ЕУ, претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен и еврокомесарот за технолошки суверенитет Хена Виркунен, а постои можност и еден од највисоките кинески функционери Динг Ксуексианг да го посети настанот.
Целта на самитот е да се дефинираат меѓународни протоколи за вештачка интелигенција, да се презентираат големи инвестиции и да се усвои заедничка декларација за одговорна и одржлива вештачка интелигенција. Медиумите го опишуваат настанот како „Олимпијада на АИ во Париз, но со многу повеќе геополитика“.
Европа не сака да биде само набљудувач
Во време кога технологиите на вештачката интелигенција напредуваат со невидена брзина и стануваат клучен фактор во индустријата и националната безбедност, САД и Кина доминираат во оваа технолошка трка. Посебно внимание е неодамнешниот подем на кинескиот стартап за вештачка интелигенција DeepSeek, кој дополнително го засили ривалството меѓу двете светски сили.
Сепак, Европа не сака да биде оставена зад себе. „ВИ не може да биде тема исклучиво меѓу САД и Кина“, соопшти Елисејската палата, нагласувајќи дека преку овој самит, Франција сака да обезбеди европска релевантност во развојот и регулирањето на технологијата за вештачка интелигенција.
Франција привлекува инвестиции – но дали може да се натпреварува со САД?
Франција веќе бележи успеси на ова поле. Обединетите Арапски Емирати минатата недела најавија инвестиција од 30 до 50 милијарди евра во голем центар за податоци во Франција, чија моќност ќе достигне еден гигават, што е еднакво на напојување на милион домаќинства.
Како клучна предност за привлекување инвестиции, Париз ја истакнува евтината и нискојаглеродна нуклеарна енергија. Се очекува и лансирање на нов фонд од јавен интерес за вештачка интелигенција, кој ќе финансира водечки проекти за вештачка интелигенција. Фондот ќе се финансира 50% од јавни средства, 25% од индустријата и 25% од филантропски организации, но сè уште не се знае колку вкупно ќе се финансираат.
Сепак, европските амбиции се бледи во споредба со американската инвестиција од 500 милијарди долари во проектот за вештачка интелигенција Stargate, кој треба да ги постави темелите за идната инфраструктура за вештачка интелигенција.
Кој ќе учествува?
Ова е трет самит за акција за вештачка интелигенција, по Лондон (ноември 2023 година) и Сеул (мај 2024 година). Списокот на учесници вклучува клучни луѓе од индустријата за вештачка интелигенција:
Дарио Амодеи, ко-основач на Антропик
Сем Алтман, извршен директор на OpenAI
Демис Хасабис, шеф на Google DeepMind
Сундар Пичаи, извршен директор на Google
Феи-Феи Ли, позната како „кума на вештачката интелигенција“
Јан ЛеКун, еден од „кумовите на вештачката интелигенција“
Артур Менш, извршен директор на француската компанија за вештачка интелигенција Mistral AI
Еден од клучните документи што ќе бидат разгледани е декларацијата за етичка и одржлива вештачка интелигенција. Во документот се нагласува дека вештачката интелигенција мора да биде „заснована на човекови права, етичка, безбедна и доверлива“, а истовремено да биде свесна за еколошките предизвици предизвикани од растот на центрите за податоци. Сепак, прашање е дали САД ќе ја поддржат оваа декларација, со оглед на моменталната дерегулација на технолошкиот сектор под администрацијата на Доналд Трамп.