Земјите во развој се соочуваат со најлошата должничка криза во историјата со речиси половина од нивните буџети кои се трошат на отплата на долгот, покажа истражувањето.
Во извештајот на кампањата на групата Меѓународна помош за олеснување на долгот (БИС) за норвешка црковна помош се вели дека повеќе од 100 земји се борат да ги сервисираат своите долгови, што резултира со намалени инвестиции во здравството, образованието, социјалната заштита и мерките за климатски промени.
Според студијата, сервисирањето на долгот апсорбира 41,5% од буџетските приходи, 41,6% од трошоците и 8,4% од БДП во 144 земји во развој.
Во извештајот се наведува дека без итна акција, проблемите ќе траат до 2030-тите и дека притисоците биле поголеми отколку за време на должничката криза во Латинска Америка во 1982 година и должничката криза во 1990-тите. Вториот поттикна помош во рамките на Иницијативата за високо задолжени сиромашни земји (HIPC).
Во 2020 година, групата Г20 од водечки развиени земји и земји во развој ја лансираше Заедничката рамка, шема дизајнирана да го забрза и поедностави процесот на отплата на долгот. Сепак, напредокот е многу побавен од очекуваното, што го одразува фактот дека долгот на сиромашните земји сега се должи на Кина и на приватните сопственици на обврзници, се истакнува во студијата.
Исто така, се наведува дека заедничката рамка не ги исполнува очекувањата во однос на навременоста, учеството на доверителите и обемот на обезбедената помош.
Земјите сепак би плаќале во просек 48% од нивниот буџетски приход за услуги по ослободувањето.
Зголемениот државен долг може да ги потресе светските финансиски пазари, предупредува шефот на БИС.
Метју Мартин, еден од авторите на извештајот, ја повика новата влада да донесе закон за да ги спречи таканаречените фондови за мршојадци – фондови кои евтино купуваат долг и потоа се обидуваат да заработат од тоа – да ги користат судовите во Велика Британија за да тужат сиромашни земји.
„Сега ја имаме најлошата должничка криза во историјата, најмногу затоа што се повеќе земји одат на меѓународните пазари на обврзници и ги развиваат домашните пазари на обврзници за да го финансираат нивниот развој“, рече Мартин.
Дагфин Хојбратен, генерален секретар на Норвешката црковна помош, рече: „Високиот долг е огромно трошење на економијата на една земја и најпрво ги погодува посиромашните делови од населението со намалување на социјалните, образовните или здравствените трошоци за плаќање на долговите“.
„Должничката криза ги парализира и ги поткопува сите други развојни напори. Кризата од 1982 година траеше повеќе од 20 години со многу страдања пред конечно да се реши во 2005 година. Немаме генерација да се справиме со оваа нова должничка криза“, посочи тој.
