Во светот на претприемништвото често слушаме изрази како „роден лидер“, „има нос за бизнис“ или „од мали нозе знае да заработи“.
И додека за многу такви тврдења изгледаат како претерување, модерната наука покажува дека има одредена вистина во нив. Прашање кое многумина ги интересира – дали успешните бизнисмени се производ на генетиката, животната средина или нивната сопствена работа? – денеска добива појасни одговори.
Генетски фактори и особини на личноста
Психолошките истражувања сугерираат дека одредени карактеристики на личноста, како што се отвореноста за нови искуства, склоноста кон преземање ризици, упорноста и емоционалната стабилност, играат клучна улога во претприемачкиот успех. Овие особини се делумно наследни, што значи дека генетиката има одредено влијание.
На пример, студиите за близнаци покажаа дека постои наследна компонента во желбата за самостојно работење, како и во толеранцијата за неизвесност – кои се две основни карактеристики на секој претприемач.
Животната средина и раните влијанија
Сепак, гените не се одлучувачки. Подеднакво важна, ако не и поголема, улога игра средината во која личноста расте. Децата кои растат со родители кои се претприемачи или во средина каде се вреднуваат иницијативата, иновативноста и независноста, полесно развиваат претприемачки дух.
Слично на тоа, пристапот до образованието, искуствата на рана возраст (како што е управувањето со училишни проекти, работењето на сопствените хоби или продавањето производи) и позитивните модели – сето тоа придонесува за обликување на личност која полесно ќе одлучи да започне бизнис во иднина.
Невронаука: Како мозокот ги препознава можностите
Интересно е што научниците преку скенирање на мозокот откриле дека претприемачите имаат зголемена активност во деловите од мозокот одговорни за донесување одлуки под ризик и препознавање на шаблони. Ова значи дека нивната способност да „гледаат можност таму каде што другите не ја гледаат“ е буквално евидентирана на невролошко ниво.
Сепак, важно е да се нагласи дека и оваа вештина може да се развие – преку искуство, образование и пракса.
Дали може да се научат претприемачките вештини?
Апсолутно. Иако некои луѓе имаат „почетен почеток“ поради личните карактеристики или околината, успехот во бизнисот е многу на дофат за секој кој е подготвен да учи, да работи и да преземе одговорност. Претприемништвото бара развој на низа вештини – од комуникација и анализа на пазарот, до лидерство и одлучување.
Токму затоа денес има сè повеќе образовни програми кои развиваат претприемачки начин на размислување – не само во деловните школи, туку и преку неформални обуки, работилници и програми за менторство.
Според тоа, нема „родени бизнисмени“ во буквална смисла. Има и такви кои имаат одредени предиспозиции, но патот до успехот бара вложување труд, време и постојано учење.
Ако имате страст, идеја и волја да растете – и вие можете да станете еден од оние за кои еден ден ќе се каже дека се „родени за бизнис“.