Европската централна банка речиси сигурно ќе ја намали својата клучна каматна стапка во четврток.
Според податоците од LSEG, пазарите последен пат предвидоа 99% веројатност за намалување од 25 базични поени. Ова би ја намалило каматната стапка на депозитите на 2% – половина од нивото од средината на 2023 година, кога беше 4%.
Сепак, Европа се соочува со многу неизвесна економска перспектива, што го поставува прашањето што би можела да направи ЕЦБ по четврток.
Инфлацијата сега повторно се движи околу целта на централната банка од 2%, а прелиминарните податоци од вторник покажуваат дека потрошувачките цени во еврозоната се зголемиле за само 1,9% во мај. Во меѓувреме, економскиот раст останува слаб: Бруто домашниот производ на еврозоната порасна за 0,3% во првиот квартал од 2025 година, според најновата проценка.
Блокот се соочува со бројни непознати, и домашни и странски. Тука спаѓаат царинската агенда на американскиот претседател Доналд Трамп – која многумина ја сметаат за негативна за економскиот раст – и можните контрамерки од Европската Унија, како и прашањето како ќе се одвиваат големите планови за вооружување на ЕУ и големиот фискален пресврт на Германија.
Што велат аналитичарите за следните чекори на централната банка и што тоа би можело да значи за потрошувачите
Перспективи за каматните стапки до крајот на годината
Аналитичарите и економистите во голема мера очекуваат понатамошни намалувања на каматните стапки од ЕЦБ подоцна во текот на годината, но не сметаат дека банката ќе даде јасен сигнал за тоа каде би можеле да одат стапките.
Податоците за инфлацијата објавени во вторник ги зголемија шансите дека, по оваа недела, следното намалување би можело да се случи веќе во јули, рече Џек Ален-Рејнолдс, заменик-главен економист за еврозоната.
Други зазедоа повнимателен став, а економистите на Барклис во белешка минатата недела сугерираа дека намалувањата се на повидок, но нема да бидат спроведени брзо.
„Веруваме дека ЕЦБ ќе остане нејасна во својата политика и ќе продолжи со пристап на состанок по состанок за да ја одржи флексибилноста и опциите во прилагодувањето на мерките“, рекоа тие.
Тие исто така очекуваат понатамошни намалувања, прогнозирајќи уште две намалувања од по 25 базични поени во септември и декември – што значи дека ЕЦБ ќе ги задржи стапките непроменети во текот на летото.
Во извештајот на BofA Global Research објавен претходно оваа недела се вели дека ЕЦБ сега „останува без причина да не падне под 2%“, потврдувајќи ја веројатноста за понатамошни намалувања.
Сепак, во извештајот се додава дека ЕЦБ веројатно нема да даде какви било индикации однапред за тоа колку ниски би можеле да бидат стапките.
„Очекуваме дека ќе има одредено признание дека постои можност за намалување на стапките под 2%, но дека нема да се даде експлицитен сигнал. Неизвесноста околу тарифите ќе му даде доволно простор на Управниот совет да не се обврзе на понатамошни намалувања“, се наведува во извештајот.
Исто така, од клучно значење е што ЕЦБ ќе ги објави своите најнови проекции на персоналот оваа недела, кои ќе ги покажат очекувањата за инфлацијата и економскиот раст. Ова доаѓа по најновиот извештај од Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД), кој предвидува раст од 1% и инфлација од 2,2% во Еврозоната оваа година.
Како намалувањето на каматните стапки би можело да влијае на потрошувачите
За потрошувачите, дополнителните намалувања на каматните стапки на ЕЦБ главно би влијаеле на стапките на кредитирање и штедење.
Точно како ќе се одвива зависи од видот на производот што го поседуваат потрошувачите и колку долго се фиксни стапките, изјави за CNBC Бас ван Гефен, виш макроекономски стратег во RaboResearch.
На пример, рече тој, 10-годишна хипотека со фиксна каматна стапка и штедна сметка по барање ќе бидат засегнати на различни начини.
„Каматната стапка на краткорочните депозити обично ја следи каматната стапка на депозитите на ЕЦБ доста внимателно“, рече тој.
„Една недела по состанокот на ЕЦБ, новата политика стапува на сила. Значи, ако ЕЦБ ја намали каматната стапка на депозитите во четврток, банките ќе добијат 0,25% пониска камата на депозитите што ги имаат кај централната банка. Ова би можело да ги наведе да ја намалат каматата што ја нудат и на штедните сметки“, објасни ван Гефен.
Долгорочните производи со фиксна каматна стапка имаат посложена врска со каматните стапки на централната банка, рече тој, бидејќи се поставени не само врз основа на тековната стапка – која често се менува – туку и врз основа на очекувањата за иднината.
„Пазарот долго време очекува ЕЦБ да ги намали стапките оваа недела. Значи, тоа веќе е вклучено во долгорочните каматни стапки до одреден степен. Тоа исто така значи дека тие долгорочни стапки не мора нужно да се менуваат по оваа недела“, рече ван Гефен.