Европа некако ќе ја помине оваа зима без руски енергетски извори, но следната ќе биде тешка.
Лидерите на најголемите светски нафтени компании тврдат дека лидерите на земјите од Европската унија не треба да се грижат толку за актуелната грејна сезона, туку за тоа што го чека целиот континент во 2023 година, за која велат дека сигурно ќе биде една од најтешките од Втората светска војна.
Според нив, европските земји обезбедиле доволно енергија за нормално функционирање во текот на следните неколку месеци, но вистинската криза ќе се почувствува дури на крајот на следната година.
Засегa има залиха
Иако поради војната во Украина и санкциите наметнати од Западот кон Руската Федерација, Европа веќе се соочува со невиден пораст на цените на гасот и нафтата, како и на трошоците за живот воопшто, водечките експерти сметаат дека ситуацијата дополнително ќе влоши следната сезона, кога ќе се потрошат сите постоечки залихи, евтина руска енергија.
Расел Харди, извршен директор на холандскиот енергетски гигант „Витола“, оцени дека ЕУ е во релативно „добра состојба“ кога е во прашање тековната зима, но дека истото не може да се очекува следната година.
– Ни претстои тешка зима, но по неа следува уште полоша. Количините на гас и нафта што ќе и бидат достапни на Европа во првата половина на 2023 година ќе бидат драматично помали од она што и беше на располагање во првата половина на 2022 година. Сите се загрижени за тековната грејна сезона, но верувам дека таа ќе бидат многу полесни од оние што допрва треба да ги следат. Европа сега е во релативно добра состојба кога станува збор за енергетските залихи за зимата, но кога ќе се потрошат, ќе дојде многу полош период – рече Харди на штотуку завршената конференција ADIPEC во Абу Даби, на која присуствуваа претставници на најголемите енергетски компании во светот.
Слични прогнози имаше и извршниот директор на „Бритиш петролеум“, Бернард Луни, кој смета дека сегашните цени на гасот и нафтата, иако на рекордно високо ниво, во наредниот период може да бидат уште повисоки, што ќе доведе до криза на невидени пропорции.
– Цените на енергенсите целосно „полудеа“ и излегоа од сите планови. Тие се веќе блиску до „недостапност“, бидејќи многу домаќинства трошат повеќе од половина од својот буџет на енергија. Сепак, следната година ќе претставува уште поголем предизвик за Европа. Иако на некого може да им се чини дека цените се ненормално високи, тие можат да бидат и повисоки – изјави Луни на конференција во главниот град на Обединетите Арапски Емирати.
Кризата не ни започна
Според официјалните податоци на Меѓународната агенција за енергетика (ИЕА), земјите-членки на Европската унија во просек пополнувале околу 90 отсто од своите капацитети за складирање гас и нафта, но овие резерви главно се составени од руски производители на енергија. Бидејќи ЕУ е решена по секоја цена да се префрли на други извори на снабдување, кои се многукратно поскапи од сегашните, првиот човек на италијанската енергетска компанија „Ени“ Клаудио Дескалчи смета дека вистинската криза всушност сè уште не започнала.
– Прашањето не е како ќе ја преживееме оваа зима, туку следната. Како што сега стојат работите, следната година ќе можеме да увеземе 98 отсто помалку гас од Русија од годинава, а можеби ни толку. Што не чека тогаш, јасно му е на секој што барем малку размислува – изјави Дескалчи.
Поради сето горенаведено, лидерите на енергетските гиганти во Абу Даби се согласија дека на Европа и претстои исклучително турбулентен период и дека не треба да се исклучи можноста за големи социјални немири на целиот континент. Во некои земји од ЕУ, како што е Чешка, сметките за енергија се зголемени за десет пати во споредба со минатата сезона, што многу домаќинства едноставно нема да можат да го издржат.
