Водењето на американската економија во однос на Европа, тренд кој првпат стана видлив по глобалната финансиска криза и се зацврсти за време на пандемијата на коронавирус, треба да трае до 2024 година и подолго, пишува Фајненшл тајмс.
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) минатата недела прогнозираше дека американската економија ќе порасне за 1,5 отсто следната година. Прогнозите за еврозоната се 1,2%, а за Велика Британија 0,6%.
Што го објаснува постојаниот јаз меѓу двата најбогати региони во светот, каде што САД пораснаа приближно двојно побрзо од еврозоната и Велика Британија во последните две децении? Фајненшл тајмс издвои неколку фактори.
Посилниот стимул за пандемијата ја зголемува потрошувачката
За време на пандемијата, службениците од двете страни на Атлантикот прибегнаа кон агресивни фискални стимулации за да спречат здравствената криза да се претвори во економска. Сепак, САД го направија тоа во поголем обем. По регистрирањето двоцифрен дефицит во 2020 година, примарниот државен дефицит за 2021 година сè уште беше масивни 9,4% од БДП во САД, што е повеќе од двојно од нивото на еврозоната и речиси двојно повеќе од нивото на Обединетото Кралство.
Владината поддршка помогна да се започне закрепнување на трошоците во САД, една од главните причини зошто растот на земјата е толку силен.
Последици од конфликтот во Украина
Пјер-Оливие Гуриншас, главен економист на ММФ, вели дека скокот на цените на енергијата во Европа е најважниот двигател на неодамнешната економска дивергенција меѓу двата региона.
Големопродажната цена на европскиот гас се искачи на рекордно високо ниво, многу повисоко од американскиот еквивалент. Ова ја турна инфлацијата на потрошувачите на енергија на 59% во ОК и 44% во еврозоната.
Технолошкиот сектор во Америка е во подем
Клучниот структурен фактор зад американско-европската дивергенција е разликата во индустрискиот состав на двете економии, објаснува Фајненшл тајмс.
САД имаат просперитетен технолошки сектор, со успешни и иновативни компании како Amazon, Alphabet и Microsoft кои немаат европски еквиваленти. Со доминација на САД со вештачката интелигенција, тој јаз веројатно ќе се зголеми, предупредуваат економистите.
Спротивно на тоа, Европа е специјализирана за индустрии кои се повеќе се соочуваат со заканата од кинеската конкуренција, како што се електричните возила.
Соединетите Американски Држави се исто така „поагилни“ во префрлањето на економијата кон зелената технологија. Законот за олеснување на инфлацијата од 369 милијарди долари помогна да се поттикнат инвестициите во зелените технологии, со стотици милијарди долари субвенции и даночни кредити. Одговорот на ЕУ беше побавен и покомплексен за спроведување, според многу економисти.
Инвестирајте во САД
Полесниот пристап до финансии долго време и помогна на американската економија, вклучувајќи го и нејзиниот технолошки сектор, да процветаат.
Повеќето ризичен капитал и подобро развиените пазари на долгови и капитал им го олеснија на американските компании да го финансираат своето проширување отколку нивните европски колеги, кои многу повеќе се потпираат на банките. Европа, исто така, претрпе суверена должничка криза и фискално штедење – и двете ги погодија инвестициите.
Старо општество и слаб пазар на труд
Брзо стареењето на населението во Европа и послабиот раст на населението ги оптоваруваат јавните финансии на континентот. Тоа влијае и на јазот во однос на САД, каде за разлика од Европа, бројот на работоспособно население се зголемува од 2010 година, иако со побавно темпо, пренесува РТ Балкан.
– Европа веќе некое време се бори со нискиот раст на продуктивноста, а ефектите од стареењето на населението и ограничувањата на понудата на работна сила почнуваат да загризуваат – рече Алфред Камер, директор на ММФ за Европа, претходно овој месец.
Проширување на јазот?
Со посилни инвестиции и подобра демографија, јазот меѓу САД и Европа веројатно дополнително ќе се прошири во наредните години.
– САД би можеле да го зголемат својот потенцијален раст, додека Европа се бори да го одржи понискиот раст што веќе го имаше – рече Кристијан Келер, шеф на економските истражувања во Баркли.
Сепак, високиот дефицит на САД – проектиран да го зголеми јавниот долг од сегашните 97% од БДП на рекордно високо ниво од 119% до 2033 година – претставува закана за неговиот раст.
– САД ќе мора да донесат тешки одлуки на фискалната страна – рече Келер.
