Војната во Украина и економските санкции што следеа ќе предизвикаат многу поголеми нарушувања во европската економија и пазар од претходните кризи како што е пандемијата на коронавирус, велат економистите.
Со рускиот напад врз Украина, европските лидери ги засилија плановите за намалување на нивната прекумерна зависност од руската енергија. Европскиот парламент во четвртокот повика на итно и целосно ембарго на руската нафта, јаглен, нуклеарно гориво и гас.
Сепак, овој агресивен пресврт има цена за европската економија – ќе ја турне и онака високата инфлација на рекордни нивоа и се заканува да го поткопа закрепнувањето на производството што започна минатата година кога економиите повторно се обидоа да излезат од пандемијата на ковид-19, пишува CNBC.
Раководителот за глобално макро истражување во ИНГ банка, Карстен Брзески, посочува дека поради војната Европа е особено изложена на ризик од губење на конкурентноста на меѓународниот пазар.
„За Стариот континент, војната е многу поголем предизвик отколку што била пандемијата. „Не зборувам само за безбедносната и одбранбената политика, туку пред сè за целата економија“, рече Брзески.
Тој вели дека еврозоната сега се соочува со негативна страна на нејзиниот фундаментален економски модел, како извозно ориентирана економија со голем индустриски столб и голема зависност од увоз на енергија.
Откако ги уживаше придобивките од глобализацијата и меѓународната поделба на трудот во последните децении, еврозоната сега мора да ја засили својата зелена транзиција и напорите за енергетска автономија, истовремено зголемувајќи ги трошоците за одбрана, дигитализација и образование. Брзески смета дека ова е предизвик кој „може и мора да успее“.
„Ако и кога успее, Европа треба да биде добро позиционирана. Но, притисокот врз финансиите и приходите на домаќинствата ќе остане огромен додека тоа не се случи. „Корпоративниот профит, во меѓувреме, ќе остане висок“, рече тој.
Тој додава дека во исто време Европа се соочува со хуманитарна криза и важна економска транзиција.
„Војната се одвива во „житницата“ на Европа, клучна област за производство на жита и пченка. Цените на храната ќе пораснат на невидени нивоа. „Зголемената инфлација во развиените економии може да стане прашање на „живот и смрт“ за економиите во развој“, рече Брзеси.
Според него, финансиските пазари се „излажани“ со обиди за зајакнување на европските акции, бидејќи, како што вели, „во моментов нема враќање на каква било нормалност“.
Други економисти, исто така, веруваат дека овие тектонски потреси за европската и глобалната економија ќе извршат дополнителен притисок врз централните банки и владите кои се меѓу „чеканите и наковалните“, жонглирајќи меѓу инфлацијата и фискалната одржливост.
Француската банка BNP Paribas во најновата анализа оценува дека забрзувањето на реализацијата на целите за декарбонизација, растот на државните трошоци и долгот, зголемената воздржаност на глобализацијата и повисоките инфлациски притисоци ќе бидат постојан проблем.
„Ова е попредизвикувачко опкружување за централните банки да водат монетарна политика и да ја задржат инфлацијата во целниот опсег, и не само што ја намалува нивната способност да следат одредена политика, туку исто така прават поверојатни грешки во политиката“, рече Спирос Андреопулос, виш економист во БНП Парибас.
Тој, исто така, забележува дека зголемувањето на каматните стапки за ограничување на инфлацијата на крајот ќе го отежне животот на фискалните власти.
„Иако ова не е актуелен проблем, не само затоа што владите генерално го продолжија просечниот рок на доспевање на нивниот долг од години со ниски каматни стапки, опкружувањето со повисоки каматни стапки може да ја промени и фискалната сметка. Затоа, на крајот, проблемот со одржливоста на долгот би можел повторно да исплива на површина“, рече Андреопулос.
