Ако Европа сака да има конкурентна работна сила, мора да им одржи лекција на своите граѓани: образованието никогаш не завршува.
Со години образовниот пат на поединците беше едноставен. Учеле на училиште, кога биле млади, под надзор на наставници и професори. Добиле диплома или научиле занает и потоа ги применувале тие вештини на работа до пензионирање. Преквалификацијата беше – и останува – реткост. Сега, огромниот напредок во технологијата и промените во индустријата претставуваат ризик за работната сила во Европа која нема релевантни современи вештини, пишува Politico. Ваквиот развој на настаните може скапо да ја чини Европа, особено во време кога континентот развива амбициозни дигитални и зелени планови.
Во минатогодишното обраќање за состојбата на Унијата, претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен истакна дека идната конкурентност на Европа зависи од „работната сила со вистинските вештини“.
Неодамнешната појава на генеративна вештачка интелигенција како ChatGPT, која може да создаде нова содржина со неверојатна брзина, создаде дополнителен притисок врз ЕУ да ги преквалификува своите работници. Извршниот директор на компанијата зад ChatGPT, Сем Алтман, сведочеше пред американскиот Конгрес дека оваа алатка може „целосно да автоматизира некои работни места“, но и да создаде нови работни места „кои, ние сме убедени, би можеле да бидат многу подобри“.
Така започна трката за опремување на луѓето со потребните вештини за успешно справување со новите услови на пазарот на трудот.
Адаптација или изумирање
Со цел успешно да се соочи со овој предизвик, Европската комисија на почетокот на мај ја започна таканаречената Европска година на вештини. Развивањето нови вештини е исто толку важно подоцна во животот – кога веќе учествуваме на пазарот на трудот – како и во училницата, рече европскиот комесар за работни места Николс Шмит во интервју во мај.
„Мора да имаме многу отворен систем на квалификации и преквалификација. Не можеме да кажеме „еве, сега имаш вештини, тоа е тоа.“ Мораме да кажеме, „развивањето нови вештини е нормален дел од работниот живот.“ Мораме да го прилагодиме нашиот капацитет, нашите вештини и трајно“, рече овој Луксембург.
Дигиталните компетенции се една област каде што Брисел се обиде да ги обучи луѓето за да ја пополни моменталната празнина во работната сила.
ЕУ сака да има 20 милиони ИКТ професионалци до 2030 година; моментално има само 9 милиони од нив. Со цел да се промени овој тренд, во мај Европската комисија смисли план за постигнување на оваа цел, а една точка се однесува на обуката на вработените во текот на работното време. Минатата година, ЕУ постави цел да обучи еден милион луѓе во областите на напредна технологија.
Сепак, товарот за постигнување на тие цели ќе падне на туѓи плеќи.
ЕУ смета на понуди од широк спектар на компании, универзитети и други образовни институции за да го поддржи ова ветување. Еден од клучните елементи на европскиот пакет е таканаречениот Пакт за вештини, кој се потпира на приближно 1.500 членки низ ЕУ. Слично на тоа, планот за технолошка едукација почна да изгледа реален дури кога компаниите како Интел ветија дека ќе придонесат за програми направени по мерка.
Овие опции се само првиот чекор кога зборуваме за преквалификација на луѓе кои одамна го напуштиле формалното образование.
Една од најголемите пречки за овој план е волјата на луѓето да поминат низ програмите. Шмит призна дека тоа е „проблем со менталитетот“, додавајќи: „Не можете само да ги преквалификувате луѓето ако се соочувате со непријателско расположение, кога луѓето велат „зошто да бидам преквалификуван?
Вработените, кои се на првата линија на овој предизвик, мора да ги мотивираат своите работници да се вклучат во континуирано учење.
„Исто како што инвестиравте во нова технологија, треба да инвестирате во нов човечки капитал“, им рекол Шмит. ЕУ им предложи на земјите-членки да отворат индивидуални сметки за учење каде што возрасните би можеле да добијат буџет за обука.
