Кина е најголемиот снабдувач на реткоземни метали. Поради бескрајните проблеми со Соединетите држави, цените на овие метали почнаа да растат, што е особено очигледно со „метал неодимиум“. Од јуни 2020 година до август 2021 година, цените на овој метал се удвоија и достигнаа 117,3 илјади долари по тон.
Неодимиумот е широко користен во модерната технологија. На пример, може да се најде во паметни звучници, лаптопи и слушалки со висок квалитет.
Експертите се уште не гледаат предуслови за подобрување на ситуацијата. Негативна прогноза беше дадена на Nikkei Asia Review од висок менаџер на неименуван производител на аудио уреди од кинескиот град Донггуан, Макс Ксијао. Тој истакна дека поради зголемените цени на неодимиумот, бруто профитот на неговата компанија опаднал за најмалку 20%.
Поскапувањето на реткоземните метали се совпаѓа со нивната нагло зголемена побарувачка. Особено беше предизвикано од бумот на електричните возила, а пандемијата на коронавирус придонесе за ова. Потрошувачите почнаа да купуваат повеќе електроника, која исто така користи реткоземни метали, за работа од дома.
Силна зависност од Кина
Светскиот пазар за реткоземни метали е многу зависен од Кина. Од септември 2021 година, азиската земја беше единствената земја што имаше комплетен синџир за нивно производство – од рударство и преработка до испорака до клиенти.
На крајот на 2020 година, Кина контролираше 55% од производствениот капацитет и 85% од обемот на обработка на реткоземни метали ширум светот.
Кинеските власти немаат апсолутно ништо против покачување на цените на неодимиумот и другите метали. Уште во јануари 2021 година, тие ја објавија својата подготвеност за построга контрола врз извозот на овие елементи, што гарантира зголемување на нивната вредност.
Политиката на Кина и заострените односи со САД не влијаеја само на цената на неодимиумот, иако се уште е еден од рекордерите во однос на зголемувањето на цените. Неодимиум оксид, една од главните компоненти на модерните електрични мотори и турбини на ветер, порасна за 21,1% од почетокот на 2021 година.
Холмиумот, метал што се користи во магнети и магнетостриктивни легури за сензори и погони, стана уште поскап. Во истиот период, неговите цени се зголемија за речиси 50%.
САД се незадоволни
САД отворено ја обвинија Кина за злоупотреба на својата доминација на пазарот на реткоземни метали. Особено, САД потсетија на случајот кога азиската земја го ограничи извозот на такви метали во Јапонија поради влошената ситуација во 2010 и 2011 година поради територијален спор меѓу двете земји.
Според американските власти, Кина потоа ја искористила својата позиција за да изврши политички притисок врз Јапонија.
„Кина доминира во производството и преработката на клучните реткоземни метали во светот, а контролира и неколку други клучни метали кои се потребни за создавање не само на цивилни и индустриски уреди, туку и воена и вселенска опрема. Предноста на Кина стана клучен преговарачки чип за Пекинг во разговорите со Вашингтон. Ескалацијата на тензиите меѓу двете суперсили најверојатно ќе ги зголеми цените на овие клучни метали на долг рок“, вели Ангела Чанг, аналитичар во Тајванскиот институт за истражувачка технологија.
Кој ќе страда најмногу
Меѓу првите што ќе бидат погодени од зголемувањето на цените на реткоземните метали, најверојатно ќе бидат производителите на електронски компоненти од сегментот на мали и средни бизниси. Експертите веруваат дека ќе се соочат со првиот удар, бидејќи најверојатно нема да можат да ги пренесат своите зголемени трошоци на глобалните клиенти како Apple, Dell, HP и Samsung, како и на големите производители на автомобили.
„Цените на бакарот, алуминиумот, калајот и никелот растат. Стапката на раст е висока и не можеме да ги пренесеме трошоците на нашите клиенти на време, така што сето ова влијае на нашите приходи“, вели еден од учесниците на пазарот. Неговата компанија користи огромни количини бакар, алуминиум и калај за да направи механички делови за термички решенија што се користат во паметни телефони, лаптопи, сервери и центри за податоци.
Сепак, напнатата геополитичка ситуација не е единствениот фактор што влијае на постојаниот и брз пораст на цените на реткоземните метали. Експертите интервјуирани од Nikei Asia Review сметаат дека подемот е последица на развојот на технологијата, наведувајќи ги 5G уредите и современите автомобили како пример.
