За да ги оправда тарифите што ги објави американскиот претседател Доналд Трамп во средата, Белата куќа објави едноставна формула која подеднакво важи за сите земји, предизвикувајќи прашања и критики од економистите, вклучувајќи го и добитникот на Нобеловата награда Пол Кругман.
Претседателот Доналд Трамп ги осуди наводните „тарифи“ што другите земји им ги наметнуваат на Соединетите држави. Но, прикажаните бројки не одговараат на нивото на важечките тарифи.
Така, Кина воведува царина од 67 отсто за американските производи, соопшти Белата куќа. Но, според податоците на Светската трговска организација (СТО), во 2024 година Кина применила просечна царина од само 4,9 отсто.
Разликата е подеднакво голема и за Европската унија (1,7 отсто според СТО, 39 отсто според Трамп) или дури и за Индија (6,2 отсто до 52 отсто).
Белата куќа тврди дека размислува за трговски бариери освен царините, наведувајќи ги еколошките стандарди или манипулациите со девизните курсеви особено.
Американското Министерство за трговија објави формула со повеќе променливи изразени со грчки букви. Но, неколку променливи се поништуваат една со друга.
Всушност, за да се пресметаат таканаречените „тарифи“, Белата куќа го дели трговскиот биланс (разликата меѓу увозот и извозот) со вредноста на увозот – без оглед на земјата. Таа пресметка не ги зема предвид спецификите на комерцијалните врски со други земји.
„Формулата се заснова на релативната вредност на трговскиот суфицит со САД“, потврдија економистите на Дојче банк.
– Тој пристап е толку полн со грешки, што е тешко да се знае од каде да се почне – изјави економистот Пол Кругман, добитник на Нобеловата награда. Посебно нагласува дека во пресметките се земаат предвид само разменетите стоки, притоа изоставувајќи ги услугите.
Со примена на формула објавена од американската администрација на податоците од 2024 година објавени од Заводот за статистика на САД, АФП дојде до бројките презентирани од американскиот претседател: новите тарифи објавени за секоја земја одговараат на тој резултат поделен со два.
Ако формулата дава приноси помалку од 10 проценти или во случај на трговски суфицит, Соединетите Држави рамномерно применуваат основна стапка од 10 проценти. Ова е случај за повеќе од сто земји или територии, вклучувајќи ги ОК и Австралија.
Понатаму, формулата се заснова на едноставни претпоставки за проценка на влијанието на зголемувањето на цената на увезените производи врз домашната побарувачка на САД. Оваа променлива се нарекува „еластичност“ и се смета дека е иста за секоја земја, без оглед на производот.
Фото: Pixabay
