Ненадејниот ракетен напад на Хамас врз Израел на 7 октомври беше клучен настан во 2023 година, додавајќи масло на огнот на големите геополитички кризи и превирања, продолжувајќи ја низата од минатата година. Израел возврати со жестока воена офанзива во Појасот Газа, дом на околу два милиони Палестинци. Според извори на Хамас, бројот на загинати во Газа надмина 20.000, вклучувајќи повеќе од 8.000 деца.
Освен неколкудневното примирје на крајот на ноември, поради размена на заложници, војната во Газа постојано продолжува со висок интензитет и се заканува да прерасне во поширок конфликт. Либански Хезболах, Египет и Иран засега не се воено вклучени во конфликтот, иако тие гласно се противат на израелската одмазда и обезбедуваат хуманитарна помош за Палестинците, додека САД и некои други западни земји не го осудуваат Израел, за што веруваат се брани.
Јеменските бунтовници Хути нападнаа трговски бродови во Црвеното Море во знак на протест поради војната во Газа, а во средината на декември, наместо да минуваат низ Суецкиот канал, бродовите ја обиколија Африка за да пловат од запад кон исток и обратно, што значително го зголеми бродските трошоци. Војната го чини Израел околу 270 милиони долари дневно.
Воениот конфликт во Украина, кој започна во февруари 2022 година, продолжи во текот на 2023 година. Во текот на втората година од војната, немаше нови припојувања на делови од Украина кон Русија, ниту пак линијата на фронтот значително се помести. Годината беше одбележана со долго најавуваната, но неуспешна контраофанзива на украинската армија, во која загинаа голем број нејзини војници, според руски извори над 150.000.
Покрај човечките жртви, украинската армија претрпе големи загуби во оружје и муниција, кои се трошеа побрзо отколку што се надополнуваа залихите. На крајот на годината, проблемот со понатамошното финансирање на Украина излезе на виделина, бидејќи Конгресот на САД не одобри нов предлог за помош, а не го одобри ниту Европскиот совет. Поради ова, Киев го чека неизвесна и тешка година, а ситуацијата дополнително се комплицира поради нарушените односи на претседателот Володимир Зеленски со военото раководство.
Од друга страна, светот го прогласува рускиот претседател Владимир Путин за геополитички победник на годината, иако многумина очекуваа руската економија да колабира под тежината на санкциите. Сепак, тоа не се случи во 2023 година, и покрај тоа што рубљата поевтини за околу 30 проценти. Путин изјави дека очекува растот на руската економија или БДП оваа година да достигне 3,5 отсто. Руската воена индустрија во моментов произведува повеќе муниција од САД и ЕУ, а трговијата на Москва на азискиот пазар се шири.
Заедно со Кина, Бразил, Јужна Африка и Индија, Русија е дел од движењето БРИКС, чиј африкански самит во август ќе остане запаметен по тоа што шест земји се пријавија за прием во групата. Во меѓувреме, Аргентина се откажа од членството, по неодамнешната промена на власта, а останатите пет се Египет, Етиопија, Иран, Саудиска Арабија и ОАЕ.
Можноста заедничката валута БРИКС да се натпреварува со доларот во меѓународната трговија е сè уште само идеја. Индија минатата година успеа да лансира вселенско летало на Месечината, додека рускиот брод се распадна при слетувањето.
Односите меѓу Вашингтон и Пекинг дополнително се влошија во текот на 2023 година во февруари кога американската војска собори кинески балон над територијата на САД. Американците го обвинија Пекинг дека се работи за шпионски балон, а Кинезите дека се работи за метеоролошки балон. Ова ја наруши динамиката на односите на високо ниво, но претседателите на двете земји Џо Бајден и Кси Џинпинг се сретнаа во ноември, а нивните воени контакти беа обновени во декември.
САД и европските сојузници сè повеќе го ограничуваат извозот на висока технологија во Кина, додека Кинезите воведуваат ограничувања на извозот на ретки минерали.
Турција во февруари беше погодена од катастрофален земјотрес, во кој загинаа повеќе од 46.000 луѓе, а штетата се проценува на околу 100 милијарди долари, според податоците на ОН. Земјотресот во исто време ја погоди и Сирија, каде загинаа околу 5.700 луѓе.
Во април, Германија ја заврши ерата на нуклеарната енергија, кога ги затвори преостанатите три електрани. Со ова се исполни ветувањето на Берлин од претходната година, но не беше најдено решение за отстранување на радиоактивниот отпад. Во 2023 година, Германија стана нето увозник на енергија, пренесува Бизнис.рс.
Цената на референтната нафта „брент“ во текот на годината се движеше меѓу 71 и 93 долари за барел, а острите дневни промени на цените зачестија по избувнувањето на војната во Газа. Со цел да ги поддржат цените, земјите од ОПЕК и Русија воведоа ограничувања на производството, кои достигнаа околу два милиони барели дневно (околу два отсто од глобалното производство), по што Ангола се повлече од Организацијата на производители на нафта. Клучниот притисок врз цената на нафтата доаѓа од несигурната економска перспектива и стравувањата од глобалниот пад на побарувачката.
Глобалниот пад на цените на енергијата, пред се на гасот, беше клучен придонес за забавувањето на инфлацијата во многу земји, вклучително и во САД, Велика Британија и земјите од ЕУ. Враќањето на инфлацијата во целната рамка на Федералните резерви на САД и Европската централна банка сè уште не е постигнато, но овие и многу други централни банки престанаа да ги зголемуваат каматните стапки во втората половина на 2023 година. Иако стапките се сè уште на високи нивоа, инвеститорите очекуваат централните банки да почнат да ги намалуваат во наредните месеци.
Оптимизмот на инвеститорите се пренесе и на берзата, па индексите на Волстрит забележаа повеќегодишни максимални вредности во пресрет на Божиќ. Референтниот берзански индекс S&P 500 е на највисоко ниво од јануари 2022 година, на повеќе од 4.754,00 поени, додека приносите на државните обврзници паднаа од рекордно ниво.
Економијата во САД во третиот квартал забележа раст од 5,2 отсто, што е највисок раст од четвртиот квартал на 2021 година, додека во четвртиот квартал од 2023 година се очекува раст од околу 2,9 отсто. За тоа време еврозоната се најде меѓу стагнација и блага рецесија, додека според прогнозата на ММФ се очекува Кина да забележи економски раст од 5,4 отсто во 2023 година.
