„Ова не се најдобри времиња за глобалната трговија“.
Ова е признанието на генералниот директор на Светската трговска организација (СТО), д-р Нгози Оконџо-Ивела.
„Гледаме зголемен протекционизам, одредено поткопување на правилата на СТО, а некои од тоа доведуваат до фрагментација“, рече таа за Би-Би-Си.
„Глобалната трговија е навистина дел од енергијата за градење на отпорност во земјите – а исто така и за поддршка на растот, па затоа сме загрижени за тоа.
Во последните недели и месеци, оваа фрагментација дојде до израз кога ЕУ воведе привремени царини до 37,4 отсто за увоз на кинески електрични возила (ЕВ). Ова следеше откако САД во мај воведоа царина од 100 отсто за кинеските електрични возила.
И Брисел и Вашингтон ја обвинуваат кинеската влада за неправедно субвенционирање на нејзиниот сектор за електрични возила, дозволувајќи им на производителите да извезуваат автомобили по неправедно ниски цени и загрозувајќи ги работните места на Запад.
Фер конкуренцијата е во ред
Претседателот Бајден, исто така, ги зголеми даноците за увоз на голем број други кинески производи за кои рече дека ја сочинуваат „индустријата на иднината“. Тука спаѓаат батериите на ЕВ и минералите што ги содржат ќелиите потребни за производство на соларни панели и компјутерски чипови.
Во меѓувреме, САД фрлаат милијарди долари државни пари во зелената технологија, преку својот Закон за намалување на инфлацијата, кој има за цел да ја намали зависноста од кинескиот увоз.
Европскиот комесар за трговија Валдис Домбровскис за Би-Би-Си изјави дека Европа не сака да го затвори пазарот за електрични возила.
„Глобалната трговија е навистина дел од енергијата за градење на отпорност во земјите – а исто така и за поддршка на растот, па затоа сме загрижени за тоа.
Во последните недели и месеци, оваа фрагментација дојде до израз кога ЕУ воведе привремени царини до 37,4 отсто за увоз на кинески електрични возила (ЕВ). Ова следеше откако САД во мај воведоа царина од 100 отсто за кинеските електрични возила.
И Брисел и Вашингтон ја обвинуваат кинеската влада за неправедно субвенционирање на нејзиниот сектор за електрични возила, дозволувајќи им на производителите да извезуваат автомобили по неправедно ниски цени и загрозувајќи ги работните места на Запад.
Фер конкуренцијата е во ред
Претседателот Бајден, исто така, ги зголеми даноците за увоз на голем број други кинески производи за кои рече дека ја сочинуваат „индустријата на иднината“. Тука спаѓаат батериите на ЕВ и минералите што ги содржат ќелиите потребни за производство на соларни панели и компјутерски чипови.
Во меѓувреме, САД фрлаат милијарди долари државни пари во зелената технологија, преку својот Закон за намалување на инфлацијата, кој има за цел да ја намали зависноста од кинескиот увоз.
Европскиот комесар за трговија Валдис Домбровскис за Би-Би-Си изјави дека Европа не сака да го затвори пазарот за електрични возила.
„Ние сме, исто така, загрижени за растечката фрагментација што ја гледаме во трговските податоци“, вели д-р Оконџо-Ивела од СТО. „Забележуваме дека трговијата меѓу истомисленичките блокови расте побрзо.
„Светот скапо ќе плати за ова“
Таа предупредува дека „светот скапо ќе плати“ ако продолжи по овој пат. Студијата на СТО процени дека трошоците се дури 5 отсто од целата светска економија, додека ММФ сугерира дека може да биде поблиску до 7 отсто, или 7,4 трилиони долари изгубено производство на долг рок.
Воведувањето царини за електричните возила од кинеско производство од страна на ЕУ следи по зголемувањето на нивниот извоз во Европа во последните години. Извозот скокна од 1,6 милијарди долари во вредност во 2020 година на 11,5 милијарди долари минатата година, според една студија, и сега сочинува 37 отсто од вкупниот увоз на електрични возила во ЕУ.
BYD, Geely и SAIC се некои од кинеските производители на електрични возила за кои се вели дека имаат корист од владина помош од милијарди долари.
По долги години поддршка на кинеските компании за електрични возила, таа помош повеќе не е потребна, вели Јенс Ескелунд, претседател на Стопанската комора на Европската унија во Кина.
„Тие се едноставно многу конкурентни денес по нивни услови. Мислам дека воведувањето тарифи е симптом дека нешто не е во рамнотежа“
Кога станува збор за пошироките односи, Ескелунд вели дека е „зачудувачки“ што од 2017 година обемот на стоки што ЕУ и ги продава на Кина се намалил за околу една третина, иако кинеската економија постојано расте.
Цитирајќи ги ограничувањата за пристап до пазарот на Кина за странски компании и строгите безбедносни прописи, тој додава:
„Мислам дека е фер да се каже дека Европа е сè уште многу поотворен пазар за кинеските компании отколку обратно. И тоа е очигледно нешто што треба да се промени“.
Неодамнешното истражување на Стопанската комора на ЕУ покажа дека членките имаат најмала доверба во инвестирањето во Кина.
Сето ова доаѓа во време кога ЕУ се обидува да ја намали својата економска зависност од Кина.
Минатата година, претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, ја опиша потребата да се „отстранат ризиците, а не да се запрат“ односите со Кина.
Загриженоста на Брисел ја вклучува употребата на чувствителна технологија од страна на Пекинг за воени цели и неговата поддршка за Русија додека Путин ја продолжува својата офанзива во Украина.
Компаниите како Икеа, Најк и Епл исто така се обидуваат да станат помалку зависни од Кина.
Додека ЕУ и Кина треба да разговараат за потенцијалните тарифи за електричните возила, кинеските државни медиуми објавија дека се разгледуваат реципрочни мерки за стоките од ЕУ, вклучувајќи свинско месо, коњак и луксузни автомобили.
Климатски промени и војна
Сепак, постојат и други пречки за решавање на глобалните трговски проблеми, вклучувајќи ги двете најважни артерии за движење на стоки низ светот.
Имено, оваа година службениците на Панамскиот канал мораа да го намалат бројот на бродови на кои им е дозволено да минуваат низ овој воден пат. Ова се случи поради недостигот на врнежи за да се наполни езерото кое го „храни“ каналот.
Во меѓувреме, Суецкиот канал е практично отсечен поради тековните напади на бунтовниците Хути врз комерцијалниот брод во Црвеното Море. Сообраќајот низ каналот е намален за 90 отсто, соопшти логистичката компанија Kuehne+Nagel.
Ролф Хабен Јансен, извршен директор на германскиот бродски гигант Хапаг-Лојд, вели дека прекинот значи дека стапките на неговите цврсти наплати се зголемиле меѓу 30 и 40 проценти.
Додека трошоците за испорака се мал дел од цените на мало, Хабен Јансен вели дека „овие дополнителни трошоци на крајот се пренесуваат на потрошувачите“. Ова на крајот може да доведе до зголемување на инфлацијата, исто како што централните банки покажуваат знаци дека ја држат под контрола.
Тоа би било „штетно за потрошувачите“, вели д-р Оконџо-Ивела од СТО.
И покрај сите тензии, таа вели дека трговијата покажала знаци на издржливост и додава дека нејзината организација може да им помогне на земјите да ги решат нивните разлики.
Во меѓувреме, д-р Оконџо-Ивеала признава дека некои правила на СТО ќе мора да се променат за да се одговори на предизвикот на климатските промени.
„Силно верувам дека некои од нашите глобални трговски правила треба да се ревидираат“, вели таа.
„Кога беа инсталирани, пред неколку децении, не се соочувавме со закани од климатски промени со кои се соочуваме денес.
Во однос на зголеменото користење на „заштитните тарифи“, таа додава:
„Се надеваме дека она што го видовме во 1930-тите нема да се повтори. Имавме одмазднички тарифи, а од таму сè тргна надолу и – сите изгубија“.
„Значи, се надевам дека никогаш повеќе нема да влеземе во таква ера“.
Извор: Euronews.rs
