На светските берзи, цените на нафтата пораснаа втора година по ред во 2022 година, но значително помалку од една година претходно, и по големите флуктуации како поради руската инвазија на Украина, така и поради слабоста на најголемите светски економии. Цената на барелот на лондонскиот пазар лани порасна за 10,4 отсто, на 85,91 долар, додека на американскиот пазар барелот поскапе за 6,7 отсто, на 80,26 долари.
Минатата година беше втора година по ред во која цените на нафтата пораснаа, но значително помалку од една година претходно, кога благодарение на закрепнувањето од корона кризата и зајакнувањето на побарувачката скокнаа за повеќе од 50 проценти.
На почетокот на годината се чинеше дека силниот раст на цената ќе продолжи бидејќи во март цената на барелот достигна 139,13 долари, највисоко ниво од 2008 година, откако руската инвазија на Украина и западните санкции против Москва ги подгреаа стравувањата за понудата на Руски буриња.
Но, бидејќи инфлацијата во западните земји нагло порасна, и поради војната во Украина и поради печатењето пари за време на кризата со корона, монетарните власти – од американската ФЕД до британските и европските централни банки – почнаа агресивно да ги зголемуваат каматните стапки, што го забави растот на економиите, а со тоа и побарувачката за нафта.
„Минатата година на стоковните пазари беше исклучителна, обележана со ризици од понудата што резултираа со зголемени осцилации и зголемени цени. 2023 година исто така ќе биде неизвесна, со многу осцилации“, вели Ева Ментеј од ING. Во декември цените на нафтата паднаа на најниско ниво за една година, но во последните недели од годината некако пораснаа.
Во 2023 година се очекува дополнително слабеење на економиите
„Инвеститорите претпазливо влегуваат во 2023 година, очекувајќи понатамошни зголемувања на каматните стапки и рецесии во земјите ширум светот“, вели Крег Ерлам од OANDA.
Леон Ли од CMC Markets верува дека оваа година пазарот ќе балансира помеѓу стесната понуда и намалената побарувачка поради влошувањето на макроекономското опкружување. „Во 2023 година, глобалната стапка на невработеност треба нагло да порасне, што ќе ја ограничи побарувачката на енергија. Затоа мислам дека цената на нафтата може да се намали на 60 долари“, објаснува Ли.
Но, вели тој, многу зависи од економијата на Кина, најголемиот увозник на нафта во светот. Растот на кинеската економија нагло забави минатата година поради строгите мерки против Ковид, па Кина забележа пад на побарувачката на нафта, по неколкугодишен раст.
Бидејќи кинеските власти неодамна се откажаа од политиката на нулта толеранција на Ковид и почнаа да ги олабавуваат рестриктивните мерки, аналитичарите очекуваат забрзување на економскиот раст оваа година. Сепак, бројот на заразени не само во урбаните, туку и во руралните делови на Кина рапидно расте, па здравствените експерти проценуваат дека повеќе од милион луѓе се заразуваат со Ковид секој ден.
Трговците со сога стравуваат дека со укинувањето на рестриктивните мерки ширењето на заразата ќе се забрза и ќе трае подолг временски период, што може да изврши притисок врз здравствениот систем и целата економија во наредните месеци, а со тоа и врз побарувачката на Кина за нафта.
Околу 30 аналитичари, кои учествуваа во анкетата на Ројтерс, проценуваат дека оваа година цената на барелот во Лондон ќе биде во просек околу 89,40 долари. На американскиот пазар, пак, според проценките, просечната цена би можела да биде околу 84,85 долари.
