Мал водич за инвестициски грешки – како да ги избегнете

104

Ковид-19 и популаризацијата на криптовалутите имаа позитивно влијание врз бројот на луѓе кои инвестираат во акции на Балканот. Бројката постојано расте бидејќи луѓето сфатија дека инвестирањето на берзата е најдобриот начин да го зголемите вашиот капитал со изложеноста на ризик што ќе ја изберете. Ваквиот прилив на нови инвеститори влијаеше и на количината на грешки кои се случуваат повеќе од вообичаено, и повторно, грешките се составен дел од инвестирањето.

Не постои познат инвеститор кој немал барем една грешка која многу го чинела.

„Buying high and selling low“

Веројатно најпопуларната грешка меѓу новите инвеститори. Новите инвеститори влегуваат на пазарот кога сè расте и сите прават пари. Земете ја на пример манијата што започна со Gamestop, потоа фантастичниот раст на Bitcoin. Ова инспирираше многу набљудувачи да отворат сметки и да се впуштат во светот на инвестирањето. Исто така, брзорастечките компании кои имаа корист за време на Ковид беа популарни кај помалите инвеститори на социјалните медиуми, а и тие забележаа двоцифрен, па дури и троцифрен принос. Охрабрени од 2020 година по отворањето, како и од неверојатниот раст во 2021 година, новите инвеститори мислеа дека е лесно да се заработат пари на берзата, па постојано купуваа за време на падови, а сега имаме ситуација кога повеќето од таквите компании се за повеќе од 50 отсто помали од нивниот максимум.

Слично нешто имавме и во 2000 година кога имаше „технолошки балон“. Најлошите одлуки се случија кога дното беше блиску бидејќи инвеститорите премногу се исплашија и целосно ги напуштија сите позиции, следејќи ја логиката дека е подобро да се заштеди барем мал процент од почетната инвестиција отколку ништо. Историски, ова се покажа како најлошата одлука, и најчеста грешка кај новите инвеститори, т.е. купување кога има  „bull run“.

Важно е да имате лична стратегија и да се држите до неа. Доколку постојано ја менувате стратегијата и купувате компании кои моментално се популарни затоа што мислите дека ќе добиете поголем принос, најверојатно ќе се случи спротивното.

Не знаете што поседувате

Многу честа појава кај новите инвеститори е тоа што имаат двоцифрен процент од своето портфолио во една компанија, а мислат дека тоа е „следната голема работа“, а сепак не знаат да објаснат што точно прави компанијата. Во овој случај, можете да заработите само со висок фактор на среќа. Пред да се донесе одлука за инвестирање, потребно е да се направи анализа на: конкурентските предности, менаџментот, финансиите, годишните и кварталните извештаи…

Ограничете ги емоциите и ирационалноста

Секоја грешка потекнува од нас и поради нашата психологија, па ние сме тие кои треба да посветиме најмногу внимание за да не станеме пристрасни. Секој инвеститор мора постојано да го преиспитува своето верување, како и зошто ги поседува тие акции и на тој начин да го минимизира своето лично его. Ова не води до најреалното сценарио и подобра инвестициска одлука.

Не е важно дали мислиме нешто, туку дали таа компанија ќе расте во иднина или не, и се зависи од нејзината способност да биде подобра од конкуренцијата и затоа да обезбеди супериорна вредност на клиентите/корисниците.

Многумина сметаа дека Интернетот е привремена иновација, дури и нобеловецот Пол Кругман. Ова ги наведе да имаат слаби перформанси и да пропуштат да купуваат компании кои сега се едни од најголемите во светот. Не е важно дали некој аналитичар или дури и нобеловец кажал нешто, дали имаме свест и увид во тоа какви ќе бидат трендовите за неколку години или децении и кои компании ќе бидат клучните играчи.

Важно е да се истакне дека пазарот не е ефикасен поради човечките емоции бидејќи постојано одиме од една во друга крајност.

Нетрпеливост

Честопати инвеститорите одлучуваат да ја напуштат берзата по најголемите падови кога мислат дека никогаш нема да биде подобро. Искусните инвеститори ги искористуваат овие ситуации. Историски гледано, берзата секогаш ги враќала вложените пари. Или како што би рекол Ворен Бафет – берзата е „уред“ кој префрла пари од нестрпливите инвеститори на трпеливите. Кога станува збор за долгорочно инвестирање, ова се покажа како целосно точно.

Несоодветна диверзификација

Можеби претерано диверзифицираме затоа што мислиме дека на тој начин го намалуваме ризикот. Премногу компании во портфолиото не го намалуваат ризикот, туку потенцијалот за враќање.

Преголемата концентрација на позиции може да ве доведе до преголем ризик доколку не сте професионалец.

Продавање компании кои имаат одлични перформанси

„Let your winners run“. Ако компанијата постојано расте и бележи добри резултати, нема причина да се продава. Многумина ги продадоа Мајкрософт, Тесла, Епл и многу други затоа што беа задоволни од профитот, а можеа и многу повеќе.