ОПЕК + тргнува кон политичка битка со претседателот Џо Бајден, бидејќи Саудиска Арабија и нејзините сојузници мора да изберат дали ќе ги послушаат барањата на САД за повеќе нафта.
Доколку картелот го одбие барањето, тргнува во жестока битка со Белата куќа, која е загрижена дека инфлацијата предизвикана од високите цени на енергијата може да ја уништи нејзината економска програма. Покорувањето на притисокот и зголеменото снабдување ќе одржува добри односи со најблискиот сојузник на Саудиска Арабија, на сметка на тешко стекнатото закрепнување на цените на суровата нафта, што ја наполни касата на кралството, пишува Блумберг.
„Погледнете ги цените на нафтата“, им рече Бајден на новинарите на прес-конференцијата на самитот на ОН за климата во вторникот во Глазгов. „Трошоците за гориво се високи поради одбивањето на Русија или земјите од ОПЕК да испумпуваат повеќе нафта“, рече тој.
Тоа е битка која го надминува пазарот на нафта и навлегува длабоко во проблематичните односи меѓу Соединетите Држави и нивните долгогодишни сојузници на Блискиот Исток. Бајден досега одбиваше да разговара со саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман, на големо негодување на Ријад, кој имаше речиси непречен пристап до Белата куќа за време на администрацијата на Трамп.
И покрај барањата на претседателот, поддржани од Јапонија и Индија, неколку клучни членки на Организацијата на земјите извознички на нафта и нејзините партнери не покажуваат знаци на попуштање. Ирак и Кувајт, на пример, јавно кажаа дека мора да се држат до сегашниот план – да продолжат со само 400.000 барели дневно секој месец и да го остават пазарот во дефицит до крајот на годината.
Овој резултат нашироко го очекуваат набљудувачите на ОПЕК, но дипломатскиот притисок продолжи во средата, според луѓе запознаени со разговорите, отворајќи ја вратата за потенцијален договор во последен момент.
„ОПЕК + веројатно ќе се придржува до планот од 400.000 барели на ден“, рече Боб Мекнали, претседател на Рапидан енерџи груп и поранешен вработен во Белата куќа. „Но, договор во последен момент меѓу Вашингтон и Ријад или дополнителен пресврт не може да се исклучи“, додава тој.
Во секој случај, пазарот на нафта може да биде нестабилен во следните неколку недели, бидејќи конфликтот меѓу најголемите светски производители и потрошувачи се развива по состанокот на ОПЕК + во четврток. Ова беше очигледно во средата, бидејќи фјучерсите на сурова нафта паднаа за 3,6% до 80,93 долари за барел.
Проблеми со производството
Доколку ОПЕК + ги исполни барањата на САД, не е јасно колку дополнителна нафта над планираното зголемување од 400.000 барели дневно ќе биде доволно за Бајден. Но, ако картелот вети зголемување од 600.000 или дури 800.000 барели дневно за декември, ќе се појават прашања дали групата може да го постигне тоа.
Групацијата веќе се бори да ги исполни месечните цели за производство, бидејќи недостатокот на инвестиции во нафтените полиња во земји како Ангола, Нигерија, па дури и Кувајт го попречува производството. Саудиска Арабија, Русија и Обединетите Арапски Емирати може да имаат капацитет да ги надминат своите квоти за да ги компензираат послабите земји, но тоа ќе бара промени во постојниот договор на ОПЕК+.
Една од причините за отпорот на ОПЕК + е ризикот дека ако се испорача дополнителна нафта, тоа може брзо да ги сврти пазарите во друга насока. Снабдувањето сега е ограничено, но се очекува билансот да се врати на суфицит на почетокот на следната година.
„ОПЕК + очекува предизвикувачка 2022 година“, рече Метју Холанд, аналитичар во Energy Aspects Ltd. Некои членови веруваат дека сите дополнителни буриња, додадени сега, ќе треба само да се отстранат од пазарот подоцна. „Границата за ОПЕК + да додава повеќе од 400.000 барели дневно во декември е исклучително висока“, рече тој.
Резерви на нафта
Ако ОПЕК + го игнорира барањето на Бајден, САД имаат на располагање други алатки. Ова може да го оживее антимонополскиот закон против ОПЕК +, нешто што веројатно нема да влијае на цената на краток рок. Постојат порадикални мерки, како што е забраната за извоз на сурова нафта од САД, но тие би можеле да и наштетат на локалната американска нафтена индустрија и дополнително да ги нарушат глобалните пазари.
Најмоќната и можеби најверојатната мерка би била ослободување на количества од стратешките резерви на нафта. Таквата акција би можела да има уште поголемо влијание врз цените доколку се спроведе заедно со други индустриски развиени земји кои се членки на Меѓународната агенција за енергија (ИЕА).
Може да се побара да се приклучат и Индија и Кина, најголемите потрошувачи на нафта во Азија, кои имаат свои стратешки резерви надвор од ИЕА.
Од основањето на ИЕА во 1974 година, имаше три координирани испуштања од резервите на гориво за итни случаи. Првата беше во подготовка за Заливската војна во 1991 година, откако ирачката инвазија на Кувајт го запре голем дел од извозот на сурова нафта од Блискиот Исток. Вториот следеше по ураганите Катрина и Рита, кои предизвикаа сериозна штета на американските нафтени постројки во 2005 година. Последната акција беше во 2011 година за да се ублажат прекините во снабдувањето предизвикани од либиската граѓанска војна.
„Веруваме дека администрацијата на Бајден е подготвена да ослободи сурова нафта од стратешките нафтени резерви во обид да ги ограничи цените“, рече Хелима Крофт, стратег за стоки во RBC Capital Markets LLC и поранешен аналитичар на ЦИА.
„Цените веројатно ќе останат нестабилни бидејќи се зголемуваат шпекулациите за следниот потег на ОПЕК +“, рече Вил Сунгчил Јун, висок аналитичар за суровини во VI Investment Corp. „Ако ОПЕК + одлучи да продолжи со зголемување од 400.000 барели дневно според на првичните очекувања, тогаш цените ќе се зголемат уште еднаш.“
