Цветот доби нов супермилијардер – Илон Маск, чие богатство се проценува на 490,2 милијарди долари, речиси колку што петте најбогати луѓе заедно имале пред четврт век.
Експлозијата на богатство во 21 век
Ако постои бројка што најдобро покажува колку екстремното богатство се зголемило од почетокот на овој век, тогаш тоа е оваа: Петте најбогати луѓе во 2000 година не вределе ниту 37% од она што денес го поседува само Илон Маск.
Според проценките на Форбс од 10 ноември 2025 година, извршниот директор на Тесла и СпејсИкс, Маск, вреди 490,2 милијарди долари. Пред 25 години, петте најбогати луѓе во светот имале вкупно 180,6 милијарди. Денес, таа бројка за најбогатите петмина е 1,5 трилиони долари – зголемување од 729% за само една генерација.
Петте најбогати луѓе во 2000 година
Според Areppim.com, листата од 2000 година изгледаше вака:
Бил Гејтс – 60 милијарди долари
Лари Елисон – 47 милијарди долари
Пол Ален – 28 милијарди долари
Ворен Бафет – 25,6 милијарди долари
Принцот Алвалид бин Талал Ал Сауд – 20 милијарди долари
Интересно е што три лица од оваа листа сè уште се меѓу 20-те најбогати луѓе во светот во 2025 година:
Лари Елисон (бр. 2 – 296,2 милијарди долари),
Ворен Бафет (бр. 10 – 148,8 милијарди долари),
Бил Гејтс (бр. 19 – 102,6 милијарди долари).
Пол Ален, коосновач на „Мајкрософт“, почина во 2018 година на 65-годишна возраст. Принцот Алвалид бин Талал падна на 164-то место со моментално богатство од 15,9 милијарди, што е за четири милијарди помалку отколку во 2000 година.
Петте најбогати во 2025 година
Според „Форбс“, листата на најбогати денес изгледа вака:
Илон Маск – 490,2 милијарди долари
Лари Елисон – 296,2 милијарди долари
Џеф Безос – 256,3 милијарди долари
Лари Пејџ – 236,1 милијарди долари
Сергеј Брин – 218,9 милијарди долари
Дури и со инфлацијата земена предвид, сите на оваа листа би биле на самиот врв на светот во 2000 година.
На пример, 490,2 милијарди долари на Маск денес би вределе околу 260,5 милијарди долари според куповната моќ од тоа време – тој сепак би бил најбогатиот човек во светот.
Спротивно на тоа, богатството на Гејтс од 2000 година од 60 милијарди долари денес би вредело 112,9 милијарди долари, што би го рангирало само на 15-то место на глобалната листа.
Што стои зад огромниот раст?
Инфлацијата одигра значајна улога – помеѓу 2000 и 2025 година, доларот ја изгуби вредноста со просечна стапка од 2,56% годишно, со кумулативно зголемување на цените од 88%.
Но, вистинскиот скок на богатството на најбогатите далеку ги надминува инфлаторните ефекти.
Цените на недвижностите во САД, на пример, се зголемија за 246% (од 119.600 долари на 413.500 долари за просечен дом).
Сепак, главната причина лежи во експлозијата на вредноста на технолошките компании, инвестициите на берзата и поволните даночни структури што им користеа на ултрабогатите.
Според анализата на организацијата Оксфам, само во текот на 2024 година, милијардерите во светот го зголемиле своето богатство за 2 трилиони долари, односно околу 5,7 милијарди дневно.
„Нивното богатство се зголемило три пати побрзо отколку во 2023 година, со речиси четири нови милијардери секоја недела“, според Оксфам.
Доколку овој тренд продолжи, светот би можел да го добие својот прв трилионер веќе во следната деценија.
Светот во кој петте најбогати луѓе имале 180 милијарди во 2000 година, а дури 1,5 трилиони во 2025 година, станал огледало на екстремна концентрација на моќ и капитал.
Технологијата, пазарите и глобализацијата создадоа нова класа на „супербогати“, чие богатство расте многу пати побрзо од економиите на земјите во кои живеат.