Во априлското издание на Глобалната економска перспектива (World Economic Outlook, WEO), Меѓународниот монетарен фонд подетално анализираше пет сценарија за реализација на ризици кои би можеле да влијаат на клучните прогнози – како онаа дека глобалниот раст ќе достигне 3,2 проценти оваа година и следната година или дека глобалниот раст на цените ќе се забави од 6,8 отсто во 2023 година на 5,9 отсто во тековната година.
Тие пет сценарија се: брзината и квалитетот на закрепнувањето од пандемијата, видовите фискални политики што се спроведуваат низ целиот свет, потенцијалната дефлација во Кина, геополитичката ситуација, односно евентуалната ескалација на конфликтот на Блискиот Исток и глобалните разлики во побарувачката, валутни коефициенти, каматни стапки и премии за ризик.
Неочекувано добро закрепнување од последиците од пандемијата
Првото од петте сценарија, развиено имајќи ги предвид земјите-членки на Г20, потсетува дека „лузните“ од пандемијата на Ковид во тие земји се највидливи во продуктивноста на трудот и стапките на учество на работната сила кои остануваат под трендовите пред пандемијата. Во ова сценарио се очекува побрзо закрепнување во земјите во развој отколку во напредните економии, освен Кина, како и забрзување на глобалниот раст за 1,3 процентни поени до 2027 година.
Ова сценарио, сепак, укажува дека, поради побрзиот раст на активноста, може да дојде до побрз раст на цената на нафтата отколку што моментално пресметува ММФ, што може да влијае на забрзување на инфлацијата на глобално ниво.
Фискални политики – што ако нема „затегнување“?
Тековните проекции во рамките на WEO вклучуваат скромно фискално заострување во многу земји, главно во развиените економии, но и на некои пазари во развој, посочуваат авторите на извештајот. Ова сценарио претпоставува дека предвиденото фискално заострување нема да се случи во текот на 2024 и 2025 година, а примарните дефицити ќе се зголемат во 2025 година, што подразбира одреден „фискален стимул“, предупредува ММФ.
„Недостигот на фискална консолидација води до зголемување на глобалните трошоци за задолжување, почнувајќи од 2025 година“, се наведува во ова сценарио, истакнувајќи дека потоа ќе следи „неизбежна“ фискална консолидација.
Дефлација во Кина
Додека октомврискиот извештај на WEO веќе го разгледуваше негативното сценарио поврзано со Кина, анализирајќи потенцијално подлабока контракција на пазарот на недвижности, сегашниот укажува на последиците од повисоките дефлациски притисоци поради вишокот капацитет на целата економија во стоковниот сектор и поголемата чувствителност до нерамнотежа на понудата и побарувачката.
Во ова сценарио, базичната инфлација во Кина би се намалила во однос на сегашната проекција за еден процентен поен во 2024 година и два процентни поени во 2025 и 2026 година, што ќе резултира со негативни резултати на базичната инфлација во 2025-2026 година. (со дефлација). Последиците за глобалниот раст би се одразиле во негово намалување за половина процентен поен во 2025 година во однос на сегашната прогноза.
Геополитички ризик
Сценариото претпоставува дека ескалацијата на конфликтот на Блискиот Исток води до скок на цените на нафтата и транспортните трошоци. Во таква ситуација цената на нафтата би пораснала за 15 отсто, што е „умерен пораст во историски контекст“, наведуваат авторите на извештајот. Значително би се зголемила и цената на транспортот со бродски контејнери, како по првите инциденти во Црвеното Море.
Влијанието врз прогнозираната инфлација би било такво што таа би се зголемила за 70 базични поени во 2024 година и 25 базични поени во текот на 2025 година. Тоа повторно би влијаело на намалување на куповната моќ и задржување на построги монетарни политики, а глобалниот раст би бил за 0,4 процентни поени помал до 2025 година.
Глобални разлики
Значително повисоката агрегатна побарувачка во САД наспроти намалената потрошувачка на домаќинствата во Јапонија се примери за глобалните разлики и разидувања разгледани во ова сценарио.
„Дивергентните шокови на страната на побарувачката доведуваат до дивергенција во монетарната политика – построга во САД и полабава во еврозоната – додека монетарната политика во Јапонија е непроменета во однос на основната линија“, е поставувањето на ова сценарио, што укажува на заострување на финансирањето условите во развиените економии (надвор од САД) и пазарите во развој би можеле да доведат до пад на глобалната инфлација и производство.
