Колкави се шансите Европската централна банка да нè доведе во подолг период на таканаречена стагфлација?
Cтагфлацијата е состојба на економијата која се карактеризира со висока инфлација и ниски стапки на раст.
Ако повнимателно го прочитате последното соопштение на ЕЦБ, кое кон средината на месецот јавно го прочита претседателката на ЕЦБ, Кристин Лагард, во кое ја објаснува одлуката за зголемување на каматната стапка за 0,25 процентни поени, ќе видите дека централната банка на Еврозоната најавува дека годинава, а потоа и во 2024 и 2025 година, имаат пониски стапки на економски раст во споредба со стапките на раст на цените. Веројатно оценија дека не е добар ПР да се признае дека теоретски не водат во стагфлација, иако рекоа дека според нивните последни проекции очекуваат инфлација од 5,6 отсто до крајот, потоа 3,2 отсто во 2024 година и 2,1 отсто во 2025. година, додека прогнозите за стапката на раст на БДП се намалија на 0,7 во 2023 година, потоа на 1,0 во 2024 година и на 1,5 отсто во 2025 година.
Можеби ЕЦБ смета дека, според нивните проекции, инфлацијата во 2025 година ќе биде многу блиску до „училишниот“ таргет на ЕЦБ од 2,0 отсто, поради што не предупредија дека сеништето на стагфлација демне над Европа, туку бројките објавени од аналитичарите на централната банка банките јасно и недвосмислено покажуваат дека инфлацијата треба да остане над стапката на економски раст повеќе од две години, што дополнително ќе ги усложни акумулираните структурни проблеми на Стариот континент. Најголема опасност е тоа што, под притисок на должниците, државите и компаниите, ЕЦБ ќе престане да ја заострува својата монетарна политика. Ако тоа се случи, тоа би можело да биде втора епска грешка на ЕЦБ, откако многу доцнеа со зголемувањето на каматните стапки и запирање на квантитативното олеснување кога беше јасно дека инфлацијата се вжештува, а со тоа, во интерес на презадолжените, дозволија растат цените искараа. Интригантно е што прашањето за одговорноста на ЕЦБ за неактивноста во текот на 2021 и 2022 година сè уште не е поставено, а еден од најпочитуваните економисти на планетата, Нуриел Рубини, веќе предупредува дека усогласеноста на европските централни банкари може да ја води еврозоната. во стагфлација, пишува Јутарњи лист.
Кога зборува Нуриел Рубини, слушаат дури и мејнстрим западните медиуми, кои најмногу навиваат за економски мерки насочени кон стимулирање на растот. Имено, благодарение на неговиот холистички пристап кон економското прогнозирање, Рубини уште од 2005 година предупредува на акумулација на структурни проблеми кои многу угледни колеги не сакаа да ги видат ниту во 2007 година, кога стана јасно дека американската финансиска криза ќе експлодира во лице. на светот. Така Рубини го доби прекарот д-р пропаст, иако неговите теоретски предлози се секако многу посложени од економската мисла што ја нудат мнозинството економски песимисти кои одвреме навреме најавуваат големи или помали економски трагедии од катаклизмични размери, па се случува да бидат право.
Проблемот на неодлучноста
Рубини вели дека ЕЦБ и Банката на Англија би можеле да ја сокријат инфлацијата доколку на следните состаноци не одлучат за ново зголемување на каматните стапки. Реториката на ЕЦБ по последната одлука беше таква што пазарите почнаа да очекуваат повлекување од заострувањето на монетарната политика. Според Рубини, голем проблем се сигналите за неодлучност на ЕЦБ и БоЕ.
„Сигналите ни кажуваат дека тие не се сигурни дали сакаат да продолжат понатаму. Ако тоа се случи, може да има инфлациски очекувања. Може да доживеете вистинска стагфлација“, изјави Рубини за Bloomberg. Тој смета дека стапките на инфлација во еврозоната и во Британија се едноставно многу повисоки од целите и стравува дека без дополнително зголемување на каматните стапки, следната фаза ќе биде „вистинска стагфлација“.
„Ова е дилема и за ЕЦБ и за БоЕ. Од една страна, намалувањето на економската активност ќе ги доведе можеби да застанат во овој момент. Од друга страна, ако инфлацијата остане многу повисока од целта, тие ќе имаат да ги зголеми каматните стапки многу повеќе“, вели тој. Рубини. Тој додава: „Не можам да кажам дека се завршени. Главна инфлација расте, цените на нафтата растат, постои можност за уште едно зголемување… Има ризици од финансиска нестабилност. Видовте дека во она што се случи во ОК за и пред една година, видовте што се случи во пролетта оваа година со стресовите во финансискиот систем. Мислам дека не сме надвор од шумата бидејќи стапките мора да останат повисоки подолго. Сè уште постои можност за одредено ниво на финансиска нестабилност“.
Неговиот заклучок е: „И на страната на понудата и на страната на побарувачката, постојат фактори кои сугерираат дека 2 проценти е невозможна мисија во овој момент. А новата нормала може да биде некаде помеѓу 3 и 4 проценти за напредните економии со текот на времето, секако не преку ноќ“.
