Што можат да направат Саудиска Арабија и ОАЕ за да ја намалат цената на нафтата?

57

Најголемите светски производители на нафта  ќе одржат клучен состанок за да одлучат колку нафта можат да додадат на пазарот од септември, но многумина се скептични за поволен исход од состанокот.

Состанокот ќе се одржи неколку недели откако американскиот претседател Џо Бајден отпатува во Саудиска Арабија во обид лично да ја убеди земјата да го зајакне производството и да помогне во умереното зголемување на цените.

Од февруари, суровата нафта постојано се тргува по повеќе од 100 долари за барел, што ги зголемува трошоците за живот во многу земји, пишува Би-Би-Си.

Зошто е важен состанокот?

Белата куќа се надева дека 13-те клучни членки на Организацијата на земјите извознички на нафта (ОПЕК) ќе одлучат да ги зголемат испораките на нафта.

Саудиска Арабија е најголемиот поединечен производител во картелот. По средбата со саудискиот престолонаследник Мохамед Бин Салман, Бајден рече дека очекува зголемување на понудата.

Сепак, саудиските власти, исто така, нагласија дека секоја одлука за зголемување на испораките ќе биде донесена во договор со форматот ОПЕК+.

ОПЕК+ е поширока група од 23 земји извознички на нафта во која спаѓа и Русија. Членовите се состануваат секој месец во Виена за да одлучат колку сурова нафта ќе продаваат на светскиот пазар.

Што може да ја намали цената на нафтата?

Уште во април 2020 година, ОПЕК+ воведе серија намалувања што продолжија за време на пандемијата на коронавирус додека побарувачката паѓаше, а од 2021 година полека ги враќа резервите што недостасуваат.

На последниот состанок на групата ОПЕК+ тие одлучија благо да го зголемат производството на барели во август.

Но, исклучувањето на чешмите до крај можеби не е толку лесно. Всушност, барем на хартија, неколку членки, како што се Ангола, Нигерија и Малезија, веќе се борат да ги исполнат постојните месечни цели за снабдување.

Во исто време, руските испораки паднаа поради санкциите на Западот. Во меѓувреме, Москва ги зголеми своите испораки за клиенти во Азија, како Кина и Индија.

Може ли светот да опстане без руска нафта и гас?

Саудиска Арабија заедно со нејзиниот сосед Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ) се единствените два големи играчи со резервни залихи.

Сепак, целта за производство на Саудиска Арабија во август е 11 милиони барели нафта дневно, што експертите тврдат дека е веќе на многу високо ниво и остава малку простор за дополнително зголемување.

Сепак, неизвесноста околу побарувачката на енергија во наредните месеци може да има поголемо влијание врз одлуката на тандемот.

Зголемените каматни стапки, војната во Украина и претстојната рецесија во многу западни земји може сериозно да ја намалат побарувачката.

Експертите веруваат дека овие фактори ја држат групата на штрек и неподготвена за драматично зголемување на производството.

„Никој не знае каде ќе биде пазарот на нафта за шест месеци од сега или следната година“, рече Карен Јанг, виш соработник на Институтот за Блискиот Исток.

Таа додаде дека тоа значи дека Саудиска Арабија и ОАЕ ќе сакаат разумно да ги користат своите резерви.

„Тие не сакаат да бидат во ситуација кога го користат ограничениот резервен капацитет за да го зголемат производството, а потоа одеднаш, ако побарувачката наеднаш се зголеми или падне, тие немаат простор за прилагодувања во иднина“, рече таа.

Пред инвазијата на Украина, Русија беше трет најголем производител на нафта во светот, зад САД и Саудиска Арабија. Тоа сочинуваше од 8 до 10 отсто од глобалното снабдување со нафта.

Пазарните аналитичари веруваат дека претседателот Владимир Путин сака да ги задржи високите цени на нафтата за да може да продолжи да плаќа за војната во Украина и да го спречи влијанието на западните економски санкции.

За Саудиска Арабија најважно е единството во ОПЕК+ и може да избегне каква било одлука што може да го загрози тоа.

Што ќе биде со цените?

Самиот ОПЕК предвидува дека глобалната побарувачка на нафта ќе расте во 2023 година, иако со побавно темпо во споредба со оваа година.

Нејзините аналитичари веруваат дека тоа делумно ќе биде поттикнато од напредокот во борбата против коронавирусот во Кина.

Во меѓувреме, проценките на Меѓународната агенција за енергија (ИЕА) и Управата за енергетски информации на САД покажуваат дека побарувачката за нафта ќе продолжи силно да расте, и покрај зголемените стравови од инфлација во неколку земји и слабеењето на економскиот раст.

Тоа значи дека производителите на нафта би можеле да се најдат себеси како пумпаат нафта со своето најбрзо темпо во последните пет години за да ја балансираат понудата и побарувачката – висока порачка, со оглед на ограничувањата на капацитетот и недостатокот на инвестиции во операциите за преработка, продажба и рафинирање.

„Има голема нестабилност на пазарите, но малкумина очекуваат постојан пад под 100 долари за барел“, рече Бен Кејхил, виш соработник во Центарот за стратешки и меѓународни студии.

Цените на бензините во САД веќе достигнаа највисоко ниво во последните 13 години оваа година.

САД ослободуваат околу 1 милион барели дневно од своите стратешки нафтени резерви (SPR) од април како дел од нивниот план да додадат околу 180 милиони барели на пазарот во текот на шестмесечниот период кој завршува кон крајот на октомври.

Но, Кејхил предупредува дека понудата ќе стане уште позатегната, со што ќе се изврши поголем притисок врз цените, откако дополнувањето со барели на пазарот не запре.

„Сè уште не видовме знаци за големи инвестиции за зголемување на производството. Значи, ако побарувачката се зголеми, нема да имаме доволно залихи за да го балансираме пазарот“, додаде тој.