Слабеењето на надворешното опкружување, расположението на пазарот што укажува на контракција во индустрискиот сектор, падот на довербата на потрошувачите на нивоата што последен пат беа забележани за време на рецесијата во 2012 година, предизвикуваат растечка загриженост дека дел од регионот на Централна и Источна Европа ќе се соочи со техничка рецесија во втората половина на годината, напишаа аналитичарите на Ерсте.
„Неодамнешните економски случувања, исто така, принудуваат голема надолна ревизија на растот на БДП во 2023 година во регионот, при што просечниот раст во осумте земји од регионот ќе падне на 1,3 проценти следната година, од претходно очекуваните 3 проценти. Проблемите со снабдувањето со гас во текот на претстојната зима само го зголемуваат и онака високото ниво на неизвесност и загриженост. Иако нивото на складирање на гас во моментов изгледа смирувачко, цената на енергетската безбедност е висока; постојат незанемарливи ризици од сценарио за стагфлација во Европа“, се наведува.
Споредено со почетокот на годината, стапката на инфлација е повисока за 5 процентни поени во Србија, а дури 7 процентни поени или повеќе во Романија, Чешка и Унгарија. Сепак, врвот на инфлацијата допрва треба да дојде во многу земји од ЦИЕ, бидејќи се очекува значително да се зголемат трошоците за домување, а повисоките цени на електричната енергија само целосно ќе ги погодат домаќинствата и бизнисите во наредните квартали. Владите интервенираа со различни форми на антиинфлаторни програми. Воспоставените политики ги штитат најранливите, но остануваат проинфлаторни по природа, бришејќи дел од ефектите од затегнувањето на монетарноста.
Забеганата инфлација, со нејзините ризици од пошироки прелевања и загриженоста за лабавите инфлациски очекувања, ги преокупира централните банки. Додека чешката централна банка се чини дека го достигна врвот на својот циклус на затегнување од 7%, а полската централна банка се приближува кон крајот на зголемувањата на каматните стапки, другите централни банки веројатно ќе продолжат да ги зголемуваат стапките во блиска иднина. Покрај зголемувањето на каматните стапки, Унгарската централна банка одлучи да воведе дополнителни мерки за намалување на меѓубанкарската ликвидност и зголемување на ефикасноста на нејзиниот преносен механизам, очекува Ерсте, пренесува Indikator.ba.
Тие додаваат дека нестабилноста е исто така името на играта за слободните валути од ЦИЕ во третиот квартал на 2022 година. Иако движењата не беа толку изразени како на почетокот на годината кога изби војната во Украина, форинтата и злота ослабен за околу 14 отсто, односно 4 отсто, во однос на крајот на јуни. Од друга страна, круната и леите забележаа мала апрецијација – иако и двете имаа корист од интервенциите на централната банка, особено првата. Во иднина, надворешните случувања веројатно ќе доминираат и ќе влијаат на валутите од ЦИЕ во блиска иднина. Меѓутоа, како што се намалуваат, фундаменталните фундаменти укажуваат на постепено зголемување на вредноста на повеќето од нив, посочуваат аналитичарите.
„Иако приносите на државните обврзници на големите пазари продолжија да паѓаат на север во текот на летото поради зголемените очекувања за потребата од порано и похрабро дејствување од страна на ФЕД и ЕЦБ, приносите на обврзниците на LCY беа коригирани во сите земји од ЦИЕ, освен Унгарија“, заклучуваат аналитичарите.
