Од 1 јануари 2026 година, Германија ќе воведе нов модел наречен „активна пензија“ (Aktivrente), кој им овозможува на граѓаните кои сакаат да работат дури и по стекнувањето право на пензија да заработуваат до 2.000 евра месечно – целосно без данок.
Тоа е мерка со која федералната влада сака да ги задржи искусните работници на пазарот на трудот и да го ублажи хроничниот недостиг на работна сила. Министерот за труд Бербел Бас го опиша Aktivrente како „едноставен и фер поттик“ за секој што сака доброволно да продолжи да работи по официјалната возраст за пензионирање.
„Секој што сака да работи подолго мора да има атрактивни услови“, рече Бас, потврдувајќи дека владата ќе ја укине забраната за повторно вработување кај истиот работодавач, што досега им спречуваше на пензионерите да се вратат на своето старо работно место.
„Беше контрапродуктивно што оние што сакаа да продолжат да работат не можеа едноставно да се вратат кај својот поранешен работодавач“, додаде таа.
Политички компромис и поврзаност со реформата на социјалната помош
Одлуката за активно пензионирање е резултат на повеќечасовна седница на коалицискиот комитет предводена од канцеларот Фридрих Мерц, со присуство на министерот за финансии Ларс Клингбајл, министерот за труд Бас и баварскиот премиер Маркус Зедер.
Пензиската реформа беше договорена паралелно со промените во системот Bürgergeld, германската верзија на основна социјална помош за граѓаните на работоспособна возраст. Целта, според владата, е да се мотивира враќањето на пазарот на трудот, да се одговори на недостатокот на работници и во исто време да се смират гласачите кои бараат поголема „фер распределба на одговорностите“.
Сепак, критичарите предупредуваат дека реформата би можела да ја влоши положбата на најранливите домаќинства и повторно да воведе построг систем што го обесхрабрува постојаното враќање на работа.
Германија го предводи патот во Европа
Германскиот модел, кој предвидува ослободување од данок до 2.000 евра месечно, е меѓу најексплицитните во Европската Унија.
Во повеќето други земји-членки на ЕУ, работата по пензионирањето е стимулирана со пониски даночни стапки (како во Шведска, каде што постарите лица над 66 години имаат зголемен даночен одбиток) или бонуси за одложено пензионирање (како во Данска преку таканаречената премија за постари лица).
Во поголемиот дел од Европа, пензионерите можат да продолжат да работат, но нивниот приход се оданочува како и досега, без посебни бенефиции.
Што значи тоа за работодавачите и пензионерите
Сектори како што се инженерството, здравството, транспортот и јавната администрација, кои се борат со недостиг на стручен кадар, би можеле да имаат најголема корист.
Благодарение на укинувањето на забраната за повторно вработување и ослободувањето од данок, работодавачите ќе можат да ги задржат своите најискусни работници со флексибилни договори и со понизок товар на трошоци.
За самите пензионери, „активна пензија“ значи можност за работа со скратено работно време, задржување на голем дел од платата (до 2.000 евра), како и комбинирање на приходите од работа со редовна пензија.
Сепак, остануваат отворени прашања:
– дали даночното ослободување се однесува на секоја позиција одделно или на вкупниот приход,
– како ќе се третираат придонесите за здравствено и пензиско осигурување,
– и во кои случаи ограничувањата за враќање кај претходниот работодавач ќе бидат целосно укинати.