НБРМ: Економијата закрепнува без ценовни притисоци

9

Економското закрепнување се одвива без ценовни притисоци и без притисоци во надворешниот сектор, беше истакнато на редовната седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на Народната банка на Македонија (НБРМ).

“Најновите показатели покажуваат дека економската активност и понатаму расте со солидно темпо, делумно поддржана од кредитната активност на домашните банки. Економското закрепнување се одвива без ценовни притисоци и без притисоци во надворешниот сектор. Девизните резерви и понатаму се на соодветно ниво, коешто е доволно за справување со евентуалните непредвидени шокови во иднина. За ефектите врз домашната економија, поврзани со домашните политички случувања и економско – политичките случувања во Грција, и понатаму се оценува дека се ограничени и дека главно се остваруваат преку каналот на очекувањата. Сепак, и понатаму постои неизвесноста во окружувањето, што создава ризици за следниот период. Во вакви услови, излегувањето од зоната на приспособлива монетарна политика во следниот период ќе зависи од понатамошното стабилизирање на домашните шокови и нивните ефекти врз економијата, како и од промените во надворешната позиција и ефектите врз девизните резерви“, се вели во соопштението на НБРМ.

Најновите макроекономски показатели не упатуваат на поголеми промени во амбиентот за водење на монетарната политика. По растот на БДП во второто тримесечје од 2,6%, што е во согласност со априлските проекции, високофреквентните податоци навестуваат продолжување на ова темпо на раст и во текот на третиот квартал. И покрај солидната динамика на раст, ризиците од пролонгирани ефекти од домашните случувања, како и од промените во глобалниот амбиент создаваат можност за побавен раст на економијата во втората половина од годината, во споредба со очекувањата.

Според последните расположливи податоци, во третото тримесечје на 2015 година девизните резерви забележаа пад, а благо намалување е забележано и во текот на октомври. Гледано преку факторите на промена, намалувањето на резервите во овој период е последица, пред сѐ, на редовното отплаќање на надворешните обврски од страна на државата, а во многу мал дел и на нето – продажбата на девизи на девизниот пазар од страна на НБРМ.

Сепак, девизниот пазар веќе подолг временски период е стабилен и НБРМ не интервенира со продажба/откуп на девизи. Расположливите показатели за надворешниот сектор укажуваат дека трговскиот дефицит и приватните трансфери, како клучни компоненти на тековната сметка, засега се движат во проектираните рамки. Анализата на показателите на адекватноста на девизните резерви покажува дека тие и понатаму се движат во сигурната зона, а во согласност со очекуваните движења во надворешниот сектор, се очекува дека девизните резерви ќе бидат на комфорно ниво и во следниот период.

Во септември, ликвидноста на банките под влијание на автономните фактори се зголеми, што услови интерес на банките за пласирање на вишокот ликвидни средства кај Народната банка. На пазарите на пари, обемот на тргување со депозити беше релативно висок, а меѓубанкарската каматна стапка и натаму е на стабилно ниво. Банките во септември тргуваа и со хартии од вредност на секундарниот пазар, со што прометот на овој сегмент и натаму се зголемува. На девизниот пазар, движењата беа главно под влијание на побарувачката за девизи поврзана со исплатата на дивиденди кон странски акционери, којашто беше надоместена од девизните средства на банките и преку трансакции на меѓубанкарскиот девизен пазар.

Во однос на кредитниот пазар, првичните податоци за септември покажуваат забрзување на месечниот раст на вкупните кредити на приватниот сектор. Во септември, кредитната поддршка беше насочена и кон населението, но и кон корпоративниот сектор, каде што по двомесечното намалување, кредитите забележаа раст. Годишната стапка на раст на вкупните кредити во септември изнесува 8,9% и е малку пониска во однос на проекцијата. Во однос на депозитниот потенцијал, првичните податоци заклучно со септември покажуваат нивно минимално зголемување, при раст на депозитите на населението. Остварувањата кај вкупните депозити заклучно со септември се послаби од проектираните, при што на годишна основа се повисоки за 5,7%, што е значително послаб раст од проектираниот. Ваквите промени кај депозитниот потенцијал ги зголемуваат надолните ризици за проектираниот раст до крајот на годината и воедно укажуваат на потенцијални ефекти врз штедењето од шоковите од домашен и надворешен карактер, присутни во изминатиот период.