Флуктуациите на банкарскиот пазар на Соединетите Американски Држави (САД) продолжуваат и оваа недела – но и Европа не е имуна на нервозата кај инвеститорите.
Во САД, помалите кредитори како што се PacWest Bancorp и Western Alliance забележаа пад на нивните акции до 20 проценти. Потоа на крајот на неделата нагло ги избришаа загубите, но флуктуациите продолжија. Регионалниот банкарски индекс KBW започна да се тргува оваа недела со добивка од 1,8 отсто, а потоа го затвори со пад од 2,8 отсто.
„Америка претставува ефикасен пазар кој реагира многу брзо на информации, има информациска симетрија и повеќето инвеститори се добро информирани, а потоа реагираат – кога доаѓаат лоши вести, тие реагираат побрзо и го имате тој ефект на финансиска зараза“, изјави тој за Блумберг, Зоран Грубишиќ, професор на белградската банкарска академија.
Одливот на депозити е нешто што мора да се случи и нормално е ризикот да се „преврти“ од помалите во поголемите банки, рече тој.
„Кога ќе се случи земјотрес секогаш имаш некакви нуспојави за одреден период и не можеме точно да кажеме кога ќе заврши“, рече Грубишиќ.
Европа: Помалку опции, помалку проблеми
А каква е ситуацијата во Европа? Во првиот квартал повеќето европски кредитори се соочија со одлив на депозити во однос на претходниот квартал. Барклиз беше светол пример благодарение на своите операции во Соединетите држави. Останатите беа во минус, иако BNP Paribas привлече прилив на големи корпоративни штедачи, а извршниот директор на UniCredit Bank Андреа Орсел еднаш рече дека банкарските гиганти можат да профитираат благодарение на нивниот статус на безбедно пристаниште. Дојче банк се соочи со најсериозно бегство на клиенти.
Разликата меѓу пазарите во САД и Европа е во зголемувањето и намалувањето на обемот на депозитите. Вкупниот обем на депозити во САД скокна за 36 отсто од предвиденото ниво и достигна врв од 18 милијарди долари минатата година. Од почетокот на годинава нивниот обем е намален за пет отсто. Во еврозоната депозитите пораснаа за 24 отсто на 14 милијарди евра од 2020 година и оттогаш паднаа за само два отсто. Па, како таа математика влијае на состојбата на банките?
„Помалите волумени носат со себе помали шокови и флуктуации – но за реална проценка на ризикот потребно е да се оди меѓу линиите“, смета Грубишиќ.
„Во оваа пресметка, многу е важна концентрацијата – што ние не ја знаеме, но банките ја знаат – на големите депозити во банките, оние кои се неосигурени, што е над сумата од 100.000 евра гарантирана во еврозоната. Нивната поимска структура е исто така важна. Многу е важно дали станува збор за депозити по видување, кои се поризични – кај нас и кај повеќето банки во последните неколку години, поради пониските каматни стапки, доминира полоша рочна структура, од аспект на банките“, вели тој.
Грубишиќ, исто така, гледа на овие одливи како последица на финансиската зараза што ги зафати банките во САД.
„Можеме да кажеме дека во Европа има помал одлив затоа што претставува банкоцентричен пазар. Инвеститорите се навикнати да чуваат пари во банки и да прават бизнис со банките преку инвестициско банкарство, а не да инвестираат толку многу директно на пазарите на хартии од вредност, а потоа инвеститорите се помалку чувствителни на лоши вести“, заклучува тој.
