Во текот на денот, Лаура Гага работи во канцеларија како државен службеник во Лондон. Сепак, во вечерните часови и за време на викендите, работи на намалување на отпадот од храна – значаен извор на емисии кои предизвикуваат глобално затоплување, раскажува Блумберг.
Во едно обично неделно попладне, 41-годишната Гага проверува апликација наречена Olio за да види дали нејзиниот локален супермаркет Tesco или сендвичарата Pret A Manger внела производи за бесплатно собирање. Потоа влегува во својот автомобил за да собере леб, производи и готови сендвичи кои не се очекува да се продадат пред нивниот рок. Кога ќе се врати дома, таа поставува детали за она што го собрала во апликацијата за да можат нејзините соседи да го добијат она што го сакаат.
Гага, која исто така има блог и подкаст за одржливост на храната, е еден од 30.000 волонтери на Olio. „Живеејќи во Лондон, не треба да одите многу далеку за да најдете некој што е гладен или бездомник“, вели Гага. „Загрижена сум за фрлањето храна бидејќи е непотребно и тоа е нешто за што сите можеме да направиме нешто“, рече таа.
Отпадот од храна е поврзан со околу 10% од стакленички гасови на глобално ниво, според Програмата на Обединетите нации за животна средина (УНЕП). Тие доаѓаат од гасовите што се создаваат во фармите или фабриките за производство на храна која никогаш не се консумира, и од метанот што се ослободува кога овој отпад се распаѓа на депониите. Според УНЕП, 14% од храната се губи од бербата до трговците на мало – производи во вредност од 400 милијарди долари кои потрошувачите никогаш не ги гледаат – а 17% од вкупното производство на храна стигнува на пазарот само за да биде фрлена од трговците на мало.
Се појавуваат се повеќе апликации за отпадоци од храна кои помагаат да се подигне свеста за огромниот проблем и им нуди на потрошувачите можност да преземат чекори за негово отстранување – дури и ако чекорите се мали. „Ние едвај што почнавме да го начнуваме проблемот кога станува збор за ова прашање“, рече Мете Лике, извршен директор на Too Good To Go, апликација со седиште во Копенхаген која им овозможува на корисниците во 15 европски земји да земаат со намалени цени колачи и други производи на крајот од денот во пекари и кафулиња.
Too Good To Go, која има 46 милиони корисници, зема дел од цената што клиентите ја плаќаат за храната, што ја нуди, и вели дека спасила 96 милиони јадења од фрлање. Olio, кој работи во 59 земји, вели дека спасиле од фрлање 32 милиони порции храна, главно во Британија – во 2020 година, тоа значеше 1,3 милиони килограми храна. Супермаркетите и продавниците плаќаат давачки на Olio, кои вообичаено би се плаќале на компаниите за собирање отпад, вели нејзиниот основач, Теса Кларк.
Владите се справуваат со проблемот на различни начини. Во Франција на супермаркетите им е забрането да ја уништуваат непродадената храна и наместо тоа се принудени да ја донираат. Меѓутоа, во многу земји, донациите на вишокот храна за добротворни организации од страна на операторите со храна се ограничени поради правни и други пречки, вклучувајќи даночни пречки, обврски и проблеми со означување на датумот на истекување, според Организацијата за храна и земјоделство на ООН.
Во Обединетото Кралство, невладината организација FareShare, која дистрибуира 5,2 тони вишок храна годишно на добротворни организации, вели дека субвенциите за постројки за анаеробно разградување им прават поевтино на фармерите да фрлаат храна во постројките за ферментација, кои работат на биогас, отколку да им ја даваат на гладните. Дури и кога супермаркетите или фармерите се подготвени да дистрибуираат вишок храна на добротворни организации, логистичкиот предизвик е да се дојде до вистинското место – често бесплатни кујни или засолништа за бездомници – на време за да се консумира. И тука влегуваат во игра мобилните апликации.
Kitche, старт-ап апликација со 25.000 корисници во Велика Британија, е насочена кон домаќинствата, кои според ОН се извор на 61% од отпадот од храна. Kitche им нуди на потрошувачите начин да следат што има во фрижидерот со скенирање на сметките од супермаркетите и потсетување на потрошувачите кога храната ќе се расипе. Редовните потрошувачи заштедуваат 8,2 килограми храна годишно од непотребно фрлање, вели портпаролот Пол Берш.
Иако потрошувачите може да играат улога во намалувањето на отпадот, прехранбените гиганти како Nestle можат да имаат најголемо влијание, рече Роб Опсомер, главен извршен директор за системски иницијативи во Фондацијата Елен Мекартур, која се бори да ја направи економијата поотпорна. 10-те најголеми европски трговци и компании за потрошувачи директно влијаат на 40% од производството на жито, млечни производи и компири во регионот, соопшти фондацијата.
Nestle тврди дека 95% од погоните сега го достигнале статусот на нула отпад, со цел 100% до крајот на оваа година. Тоа значи дека ниту еден материјал нема да заврши на депонија или да биде испратен на согорување без обновување на енергијата. Компанијата воведе линија на супи Krumm Glücklich („расипано среќни“) во Германија, направени од зеленчук кој инаку би бил отфрлен.
