Кога централните банки ќе престанат да ги зголемуваат каматните стапки? Тоа е прашање од билион долари кое ги разниша позициите на аналитичарите од Волстрит.
За жал, одговорот што го добиваат е „Одговорот е непознат, обидете се повторно“.
Што се случува: Минатата недела, претставниците на Европската централна банка (ЕЦБ) најавија ново масовно зголемување на каматните стапки со најбрзо темпо во историјата на еврото. Се очекува оваа недела, американската централна банка да ги зголеми стапките за 75 базични поени, четврти пат по ред. Банката на Англија би можела да се приклучи на овој клуб во четврток.
Извесен период се сметаше дека 2023 година ќе донесе пониски каматни стапки и враќање на мирна монетарна политика. Но, планина од мешани податоци ја замаглува таа перспектива. Сега, некои аналитичари веруваат дека централните банки ќе имаат побавен пристап кон политичките одлуки и наместо тоа ќе се одлучат за одржливи, помали зголемувања во подолг период.
Низ светот, централните банкари ги зголемија стапките на задолжување преку ноќ, надевајќи се дека ќе ја оладат економијата и ќе ја ограничат инфлацијата со тоа што ќе го поскапи позајмувањето пари.
Си-Ен-Ен оценува дека ефектот од тие мерки и напори досега бил слаб, бидејќи инфлацијата не забавува. Годишната стапка на инфлација во еврозоната во септември достигна рекордни 9,9 отсто, од 9,1 отсто во август. Брзата проценка за октомври објавена во понеделник покажа дека инфлацијата се забрзува на 10,7%.
„Неочекуваниот и извонреден“ пораст на инфлацијата ги изненади креаторите на политиката, изјави пред новинарите во четвртокот претседателката на ЕЦБ, Кристин Лагард. Таа рече дека зголемувањето на малопродажните цени на енергијата може уште повеќе да ја поттикне инфлацијата на среден рок.
Во меѓувреме, американската економија порасна за 2,6% минатиот квартал, што покажува дека економијата сè уште не е во криза, далеку од рецесијата за која многу се зборува (иако има знаци дека можеби е на пат забавување). Новите податоци за трошоците за лична потрошувачка во петокот, преферирана мерка за инфлација на Федералните резерви, покажаа дека Америка сè уште се бори со повисоки цени. И европските цени продолжуваат да растат.
