Доколку просечното време на границата се скрати за три часа, БДП на Западен Балкан би можел да се зголеми за три отсто и тоа на среден рок.
Од друга страна, како што пренесува Нова економија од Стопанската комора на Србија, на границата меѓу Западен Балкан и ЕУ во моментов има вкупно 26 милиони часа чекање и приближна проценка на фиксните трошоци на транспортните компании. изнесува пет евра на час – што доведува до податоци за загуба од 130 милиони евра годишно.
Пазарите на земјите-членки од Јадранско-јонскиот регион се многу важни за Србија. Вкупната трговска размена на Србија со земјите од Јадранско-јонскиот регион лани достигна 14,8 милијарди евра, што е за 22 отсто повеќе од претходната година.
Според последните достапни податоци, товарните возила при минување на границата чекаат во просек по десет часа, а најдолго евидентирано чекање е дури 36 часа, поради што се формираат километарски колони возила кои го блокираат застанувањето и забавуваат лента на автопатот.
Поради сето горенаведено, Управниот одбор на Форумот на стопански комори на јадранско-јонските земји ја усвои Иницијативата за итни мерки за забрзување и подобрување на протокот на стоки на граничните премини меѓу ЕУ и Западен Балкан во Јадранско-јонскиот регион.
Иницијативата беше покрената од Стопанската комора на Србија (ПКС) и Хрватската стопанска комора (ХГК), со цел да се зајакне безбедноста, да се создадат сигурни транспортни и интермодални врски и да се воспостави добро функционална внатрешна поврзаност преку подобри врски со железничкиот и патниот сообраќај – што е клучно за економски и социјален развој на регионот.
Ваквите временски загуби создаваат големи финансиски трошоци за компаниите, а поради забавените и отежнати текови на снабдување и директните трошоци на транспортниот сектор, значително ја намалува конкурентноста на производите.
Трошоците за сите компании кои учествуваат во синџирите на снабдување се значително повисоки кога во оваа пресметка се вклучени дополнителни загуби – складирање на тркала, казни поради доцнење во испораката на стоки и други.
„Поради неможноста за планирање на времето поминато на граничните премини, исто така е невозможно да се планира прераспределба на времето на возење, почитување на договорните обврски во однос на роковите за испорака, како и планирање залихи и динамика на производство“, рече Александар Радовановиќ, раководител на Центарот за регионална соработка ПКС.
Тој додава дека подобрувањето на железничката инфраструктура ќе овозможи враќање на поголем обем на стока во железницата и со тоа релаксирање на патниот сообраќај и граничните премини, како и значително намалување на емисијата на загадување од патниот сообраќај.
Предолгиот престој на патните и железничките гранични премини го прави транспортниот сектор на Јадранско-јонскиот регион помалку конкурентен и има подеднакво негативно влијание врз бизнисмените од земјите-членки на ЕУ и од Западен Балкан кои го користат Паневропскиот Коридор 10 и врските со трансевропската патна мрежа: Медитеранот и Балтичкото Море-Јадранскиот коридор морето.
Да потсетиме, на овој проблем на границите неодамна укажаа и камионџиите, кои најавија дека ќе ги блокираат граничните премини доколку не се подобри состојбата.
