Додека многу земји од еврозоната се борат со инфлацијата, Шпанија веќе ја исполни главната цел: успеа да ја сведе на посакуваните „околу два проценти“.
Во јули инфлацијата во Шпанија изнесуваше 2,1 отсто, а претходниот месец само 1,6 отсто, покажуваат податоците на Евростат. Неколку фактори ги поттикнуваат дезинфлаторните трендови во Шпанија, објаснува ING Group, холандска финансиска групација, од кои првиот е значителниот пад на цените на гасот и електричната енергија.
Покрај тоа, Шпанија од почетокот беше помалку зависна од руските енергетски извори, бидејќи има високо ниво на обновливи извори на енергија (околу 50 проценти од потребите) и нуклеарна енергија (околу 20 проценти). Дополнително, поради поблагата клима, потребна е помала енергија за затоплување на домовите и зградите во текот на зимата, пишува Јутарњи лист.
Веројатно уште поважно за падот на инфлацијата беше задржувањето на цените на храната и угостителството. Во јуни храната во Шпанија беше поскапа за 10,2 отсто од претходната година, додека цените во еврозоната пораснаа за 12,6 отсто. Цените на храната, се разбира, ги диктираат и трошоците за угостителство.
Така, во Шпанија, во јуни, трошоците во угостителството се зголемија за шест проценти на годишно ниво, додека цените порано растеа многу умерено, меѓу шест и седум проценти. Секако, многу побавно од храната.
Како и многу економии во светот, шпанската влада усвои бројни мерки за ублажување на влијанието на инфлацијата, но би се рекло дека ги спроведе на многу поефективен начин. Тие вклучуваа ограничување на цените на енергијата, намалување на трошоците за јавен превоз, оданочување на дополнителниот профит и ограничување на растот на цените за изнајмување, како и привремено не наплаќање ДДВ за прехранбените производи: леб, брашно, одредени видови млеко, сирење, јајца, овошје, зеленчук, мешунки, житарки, маслиново масло – додека цените се високи. Крајниот резултат, би рекол, значително помала инфлација од другите европски земји.
Популарна мерка – без ДДВ
Мерката за ослободување на одредени прехранбени производи од данок во Шпанија поради високите цени и ударот на буџетот на домаќинствата беше дел од пакетот од 10 милијарди евра донесен во декември, кој требаше да остане во сила до крајот на јуни.
Владата и по истекот на тој рок не почна да собира ДДВ за основните прехранбени производи, а се анализира кои други мерки би можеле да останат во сила, изјави министерката за економија Надја Калвино.
„Можам да потврдам дека ќе ја задржиме мерката за суспензија на ДДВ за основните прехранбени производи додека не достигнеме посоодветни нивоа на цени. Шпанија е земја со најсилен пад (стапка) на инфлацијата, за пет поени за пет месеци, а сега е меѓу земјите со најниска инфлација. Сега сме веќе околу три проценти, уште пониски кога ќе ги земеме податоците усогласени со цела Европа, а трендот на слабеење на инфлацијата ќе продолжи, барем така велат сите податоци, во јуни исто така“, рече министерката во јуни.
Според податоците на шпанската централна банка, владата успеала да задржи 90 отсто од целните цени на прехранбените производи на ниско ниво.
Како што пишува Гардијан, споредувајќи ја Шпанија со економската ситуација во Велика Британија, која е една од богатите земји во светот која сè уште се бори со слабата инфлација, повеќето влади треба да ја следат Шпанија со тоа што ќе ги одржат цените на енергијата на ниско ниво и на тој начин да направат компании ја играат својата улога. Шпанија покажува дека инфлацијата може да се намали без да трпи економијата. Велика Британија треба да се обиде истото, вели британскиот весник во колумна на Карстен Јунг, виш економист во Центарот за економска правда при Институтот за истражување на јавна политика.
